Aannemer 4 – 2020 – pag. 36
Eenmaal door de robotarm opgepakt, gaan de stenen door
een soort van wasstraat, waar ze in meerdere rondes aan
vier kanten voorzien worden van een watergedragen middel.
De legvlakken (boven- en onderzijde) worden niet behan-
deld om te voorkomen dat de steen gaat drijven op de mor-
tel. Dit betekent ook dat er tijdens het metselen alsnog
vocht in de steen kan komen, maar het dampopen karakter
van het impregneermiddel zorgt ervoor dat het water
gewoon kan uitdampen.
Het fabrieksmatig beschermen gebeurt overigens alleen bij
de handvormstenen. Andere soorten stenen, bijvoorbeeld
strengpersstenen zijn minder poreus, waardoor het risico op
vergipsing veel minder groot is.
Meer voordelen
Het behandelen van de steen voorkomt meteen ook de
andere vormen van uitbloei. Wel blijft het zaak om metsel-
werk onder de juiste omstandigheden uit te voeren en altijd
goed af te dekken aan het einde van de dag. Zouten kunnen
anders namelijk nog steeds via de voegen over de stenen
heen spoelen en aan de oppervlakte hechten. Door de
impregneerlaag is deze vorm van uitslag volgens de fabri-
kant wel makkelijker te verwijderen.
De geïmpregneerde stenen kennen volgens Vandersanden
nog een aantal andere voordelen. Zo wordt de steen minder
snel vuil en zorgt de impregneerlaag voor een betere en ster-
kere hechting. “De stenen zuigen het water van het voegmor-
telmengsel niet op, daardoor kan het niet verbranden en gaat
de kwaliteit van de voeg omhoog”, legt Delsing uit.
De baksteen kent geen bijzondere verwerkingsvoorschriften
en qua uiterlijk is deze niet van een reguliere steen te
onderscheiden. Alleen het afparelende effect van water op
de steen verraadt de behandeling. Een effect dat alleen
ongeveer de eerste zes maanden na metselen zichtbaar is.
In die periode breekt het uv-licht van de zon de eerste 1 à 2
mm af. Omdat het middel 5 tot 15 mm diep in de steen zit,
blijft deze waterdicht. Die variatie in diepte heeft te maken
met de snelheid waarmee de stenen in de fabriek het
hydrofobeermiddel opnemen. De minimaal benodigde diep-
te is 5 mm, maar hoe diep het middel daadwerkelijk opge-
nomen wordt, varieert per steen.
Het gebruik van halve stenen of klezoren is ook mogelijk,
zolang je er maar voor zorgt dat de ingekorte en dus niet
waterafstotende zijde altijd naar binnen is gericht.
Afschrijving op lange termijn
De investering en toewijding van Vandersanden om vergip-
sing tegen te gaan, is niet kinderachtig. Het kostte de fabri-
kant 35 miljoen euro om vier fabrieken in te richten met het
geautomatiseerde impregneerproces. In 2017 is de eerste
daarvan operationeel gegaan en eind van dit jaar hoopt de
producent alle vier de fabrieken in bedrijf te hebben. Vanaf
dat moment krijgen alle handgevormde stenen standaard
een impregneerlaag meegeleverd. En dat opvallend genoeg
zonder meerprijs. “Vervuilde gevels stroken niet met de
waarden van ons bedrijf. Wij streven naar langdurig mooie
gevels en zien deze investering daarom als een afschrijving
op de lange termijn en hopen dat architecten en opdracht-
gevers nu bewust zullen kiezen voor onze stenen”, zegt
Delsing. De producent denkt voorlopig de enige te zijn die
dit product op grote schaal kan aanleveren.
Vandersanden schat
in dat tachtig procent
van de gebouwen
met metselwerk
gevels last van
vergipsing heeft.
36 Aannemer nr. 4 – Juni 2020
Gebouwschil
34-35-36_baksteen.indd 36 12-06-20 09:33