Tips voor het kierdicht maken van kozijnen, vloeren en daken van bestaande woningen

Bij het verduurzamen van bestaande woningen hebben aannemers vaak weinig aandacht voor kierdichting. En dat terwijl de benodigde maatregelen vaak vrij eenvoudig te nemen zijn en niet veel kosten. Daarom zet Jan Roelof Hoving, bouwkundig specialist bij Vereniging Eigen Huis, de quick wins op een rij voor het kierdicht maken van kozijnen, vloeren en daken van bestaande woningen.

Nieuwbouw

Bij nieuwbouw is de afgelopen jaren steeds meer aandacht gekomen voor de luchtdichtheid van gebouwen. ‘Luchtdichtheid’ is eigenlijk geen goede term, aangezien geen enkel gebouw helemaal luchtdicht is. Beter zou het zijn om te spreken over het beperken van de luchtdoorlatendheid.
Het gaat daarbij om het voorkomen van luchtstroming (tocht) via ongecontroleerde openingen in de schil van de woning of via naden en kieren. Je kunt immers dikke pakketten isolatie aanbrengen, maar als de warmte via deze naden en kieren alsnog naar buiten vliegt, dan heeft dat gevolgen voor de energierekening.

Blowerdoortest

Onder invloed van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen kiezen steeds meer aannemers, die moeten gaan aantonen dat de nieuwbouw voldoet aan de gestelde eisen, voor een luchtdichtheidsmeting. Het meten van de luchtdoorlatendheid gebeurt vooral met de ‘blowerdoortest’. Hierbij wordt een grote ventilator in een deuropening geplaatst en worden alle geplande openingen in de schil van de woning dichtgezet of afgeplakt. Met de ventilator wordt de woning op druk en op onderdruk gezet. Vervolgens wordt gemeten hoe snel het gebouw op een bepaalde druk kan komen. Met behulp van rook wordt ten slotte bekeken waar de grootste luchtlekken zijn, welke vervolgens kunnen worden afgedicht.

Bestaande woningen

Bij het verduurzamen van bestaande woningen wordt er daarentegen maar weinig aandacht besteed aan kierdichting. Het blijft vaak bij het plaatsen van tochtstrippen op ramen en deuren. Dat is jammer, want er valt veel energiewinst te behalen. En dat terwijl de maatregelen relatief gemakkelijk te nemen zijn en niet kostbaar zijn. Voor kierdichting bij bestaande woningen kunnen er lessen getrokken worden uit de maatregelen die nodig zijn om een nieuwbouwwoning kierdicht te maken – hoewel het lastig blijft om een bestaande woning qua kierdichtheid helemaal op nieuwbouwniveau te krijgen.

Kozijnen

Het verbeteren van de kierdichting van kozijnen is een maatregel die snel kan leiden tot een ingrijpende comfortverbetering. Mensen ervaren met name tocht in de buurt van slechte afdichtingen bij kozijnen.

Tochtstrippen

Veel woningen zijn al voorzien van tochtstrippen, maar als deze wat ouder zijn, dan functioneren ze niet altijd goed meer. Vaak zijn ze meegeschilderd en sommige zijn in de loop der jaren minder flexibel geworden. Bij moderne kozijnen wordt meestal driedubbele kierdichting toegepast; het aanbrengen van meerdere tochtstrippen op bestaande kozijnen kan de kierdichting verbeteren.

Voordeur

Een voordeur kan aan de onderzijde voorzien worden van een tochtborstel. Een andere simpele maatregel is het plaatsen van een borstel aan de binnenzijde van de brievensleuf.

Goed sluitend hang en sluitwerk

Goed hang- en sluitwerk kan helpen om de draaiende delen beter aan te laten sluiten op het kozijn. Extra bijzetsloten kunnen ervoor zorgen dat een deur of raam over de totale lengte aansluit op het kozijn. Kies je voor deugdelijk hang- en sluitwerk, zorg dan meteen ook voor een betere inbraakbeveiliging.

Aansluiting kozijnen rondom

Ook de aansluiting van de kozijnen op de aangrenzende bouwdelen kan vaak verbeterd worden. Bij blowerdoortesten zie je dat op deze plaatsen vaak grote luchtlekken aanwezig zijn. Het afdichten van deze naden kan simpelweg gebeuren door afkitten, maar kan ook door achter de aftimmering goede naadafdichting toe te passen. Bij nieuwbouw wordt ook wel speciale afdichtingstape gebruikt. Vergeet ook niet de vensterbank te voorzien van goede naadafdichting.

Vloeren

Met name houten vloeren zijn lastig helemaal kierdicht te krijgen, omdat ze zelf vaak uit zichzelf niet luchtdicht zijn. Bij steenachtige of betonnen vloeren gaat dat meestal beter.

Plinten

Veel koude vanuit de kruipruimte komt de woning in via de aansluitingen met de (dragende) muren, met name bij houten vloeren. Dit kun je verbeteren door de plinten, of de aansluiting achter de plinten, te voorzien van goede naadafdichting.

Doorvoeren

Ook leiding- en kabeldoorvoeren kunnen een bron van tocht zijn, daarom is het goed om ze af te dichten. Het voordeel van een goede afdichting van de vloer is dat er ook minder vocht vanuit de kruipruimte de woning in kan stromen.

Daken

Dakisolatie is een goede maatregel om energie te besparen. Warme lucht stijgt immers op waardoor gemiddeld zo’n 30 procent van het warmteverlies plaatsvindt via het dak.

Dakvoet

Om te beginnen kan er gekeken worden naar de dakvoet, de aansluiting tussen de gevel of de vloer aan de onderkant van het dak. Kijk daarbij vooral ook achter de knieschotten. Bij veel woningen kijk je met name daar vaak zo naar buiten.

Aansluitingen dakvlakken

Ook de aansluitingen tussen de verschillende dakvlakken kunnen naden vertonen die de moeite waard zijn om goed af te dichten. Denk aan de nok, de kilgoot en de hoekkepers. Een houten dakbeschot kan ook naden vertonen in de dakvlakken zelf. Bijvoorbeeld op de naden tussen de delen of door uitgevallen noesten. Een houten dakbeschot kan afgedicht worden door voor het isoleren er eerst dun plaatmateriaal op aan te brengen, bijvoorbeeld triplex, en deze rondom goed af te kitten.

Aansluitingen aangrenzende bouwdelen

Kijk ook naar de overige aansluitingen met het dak. Denk aan de aansluitingen met topgevels, schoorstenen, dakramen en dakkapellen. En als je toch bezig bent: dicht de aansluiting tussen het dak en de woningscheidende muur af met een brandvertragende kit of schuim. Als de buren ook stoken zal daar niet veel warmteverlies optreden, maar het verkleint wel het risico op brandoverslag bij een eventuele brand.

Aansluiting gevel met plat dak

Bij platte daken ervaren veel mensen nog wel eens tocht vanuit de spotjes in het plafond. Vaak heeft dit te maken met de kierdichting of zelfs het totaal ontbreken van isolatiemateriaal tussen het (vaak houten) platte dak en de aansluitende gevel. Koude lucht stroomt dan tussen het plafond en het dakbeschot de woning binnen. Behalve bij spotjes tocht het dan ook vaak bij de plafondplinten.

Belang goede ventilatie

Het voorkomen van ongecontroleerde luchtstromen heeft ook een nadeel. Deze luchtstromen zorgen ervoor dat er voldoende verse lucht de woning binnenkomt. Daarom is het belangrijk om erop te letten dat er voldoende ventilatiemogelijkheden zijn. Dan heb je niet alleen een energiezuinige woning, maar ook een gezonde woning.

Lees ook | De rol van ramen, deuren en kozijnen bij het verduurzamen van gebouwen