Een eenlaagse nieuwbouwwoning in De Steeg wordt grotendeels verzonken in het maaiveld gebouwd. Vernieuwend zijn de zeer goed isolerende kozijnen van HPkozijn die hier worden toegepast. Doordat de scharnieren aan de buitenzijde zijn geplaatst, worden krachten beter verdeeld en lopen de kaderdichtingen ononderbroken door.
De nieuwbouwwoning in De Steeg wordt het tweede zogeheten Plushuis in De Steeg. Adviseur Nicolaas van Everdingen werkt onder deze merknaam en doet zowel nieuwbouw- als renovatieprojecten, waarbij de inzet is om gezonde, zeer energiezuinige woningen te realiseren en bij voorkeur zoveel mogelijk biobased materialen toe te passen. Plushuis De Steeg wordt gebouwd naast Landgoed Redenoord. Het hele plan is om een 16e-eeuwse poort heen ontwikkeld, die bij dit landgoed hoort en momenteel geheel met hout is ingepakt. De opdracht voor de nieuwbouw was om verzonken in het maaiveld te blijven.
De woning wordt opgetrokken met betonnen wanden, keramische bouwstenen en een dak van houtskeletbouw. De opdrachtgevers wilden een BENG-woning. “De oude BENG”, verduidelijkt Van Everdingen, die enkele jaren terug bij het project werd gevraagd en een bouwteam vormde met architect Jeroen Koudijs en Aannemersbedrijf Teunissen uit Wehl.
De ‘oude BENG’, met de nieuwbouweisen zoals die in 2018 nog werden voorgespiegeld, betekent een maximale energievraag (BENG-1) van 25 kWh/m2 per jaar. Een stevige eis voor een eenlaagse woning, omdat het een verre van compact ontwerp is, met veel gevel- en dakoppervlak ten opzichte van de inhoud. Dat is ongunstig. In de huidige BENG krijgt dit type woningen daarom compensatie.
Het was ook een flinke uitdaging om de woning in de nZEB-tool energetisch door te rekenen, zegt Van Everdingen. “Een plattegrond met verrassende ruimtes. Wat doet schaduw, wat doet daglicht, waar zitten de oververhittingskansen, en waar moet dan zonwering en waar hoeft het niet?”
‘Het vulkaniseren ofwel verlijmen van het hout met het glas zorgt in ons geval voor de stabiliteit van het kozijn’
Passive Uni Profile
Voor de kozijnen viel de keuze – niet voor het eerst en niet voor het laatst bij een Plushuis – op HPkozijn, dat onlangs het PUP3-kozijn op de markt bracht. PUP staat voor Passive Uni Profile. Bedenker Hans Paalman – voorheen zelf aannemer die zijn eigen mahoniehouten kozijnen maakte, volgens de KVT-normen – wilde met de ontwikkeling van dit kozijn een aantal zaken verbeteren.
Tekst gaat verder onder de foto’s
“Mijn eerste punt was om in te zetten op één universeel profiel voor kozijnen en schuifpuien, zodat je van een vast kozijn later gemakkelijk een draaikiepraam kunt maken of andersom. Punt twee was het aanpakken van de discrepantie in het Bouwbesluit. Wat ik daarmee bedoel: we isoleren gevels en daken vandaag de dag met een hoge Rc-waarde, maar ga je de U-waarde van een huidig gemiddeld kozijn omrekenen, dan kom je op een Rc van 0,6. Dat zou dichter bij elkaar moeten liggen in mijn ogen. We hebben als bouwsector de opdracht om minder materiaal te gebruiken. Verbeter het kozijn en trek de isolatiewaarde voor dak en gevel gerust wat naar beneden. Dan bespaar je veel materiaal, is mijn gedachte hierover. Let wel: de zwakste schakel blijft het kozijn, zelfs in ons geval.”
Niettemin scoort HPkozijn ontzettend goed: het Duitse Passiefhuis-instituut heeft het gecertificeerd met een Uwindow van 0,74 W/m2*K en in combinatie met Uglas op 0,58.
Gemodificeerd naaldhout
De kozijnen worden gemaakt van gemodificeerd naaldhout: thermisch verduurzaamd grenenhout uit Finse bossen, dat een lagere footprint achterlaat, een betere levensduur kent dan tropisch hardhout en veel beter isoleert. Het is een zachte houtsoort. Daarmee wijkt het af van de huidige normen voor kozijnen in Nederland, waarbij het hardhouten kozijn zelf wordt getest op stabiliteit en draagvermogen.
Bij het HPkozijn wordt de triple beglazing met een speciale tape in plaats van kit in het kozijn bevestigd. “Het vulkaniseren ofwel verlijmen van het hout met het glas zorgt in ons geval voor de stabiliteit van het kozijn – dat maakt het geheel stijf. Het kozijn kan daarmee niet getest worden volgens de Nederlandse normen, maar in mijn optiek moeten we verder kijken dan de normen. In dit geval houden de normen vernieuwing tegen. De markt – zeker in Europa – is verder.”
Al het glas voor de woning – 60 m2 – is er in een dag ingezet. Er komt geen kit meer aan te pas. Deze methode is in Duitsland getest bij IFT Rosenheim (vergelijkbaar met TNO in Nederland).
Scharnieren
Voor naar buiten draaiende deuren is in PUP3 een verbetering doorgevoerd ten opzichte van eerdere modellen. Deze hadden traditionele knoopscharnieren ingefreesd. “Maar het glas in deze deur weegt 69 kg, de deur in totaal 100 kg. Knoopscharnieren zijn daar niet op gemaakt, in combinatie met de zachte houtsoort. Dan moet je dus anders gaan denken. Wat is er wel mogelijk? Ik ben gaan kijken naar ontwikkelingen in het buitenland, waar meer ervaring is met de combinatie naaldhout en triple glas.”
De zoektocht kwam uit bij scharnieren die worden gebruikt in de aluminium en kunststof-industrie. Deze zijn aan de buitenzijde van de deur geplaatst, waardoor ze de grote trekkrachten beter kunnen opvangen.
Bijkomend voordeel nummer 1: knoopscharnieren gingen dwars door het dichtingsrubber heen en waren daarmee tevens een koudebrug. De rubbers – het kozijn heeft liefst drie kaderdichtingen – lopen nu ononderbroken rondom, wat zorgt voor perfecte luchtdichting.
Bijkomend voordeel nummer 2: de deuren zijn eenvoudig in alle richtingen na te stellen. “Je kunt van deze scharnieren zeggen wat je wilt, maar als je snapt wat hun functie is, ga je ze vanzelf leren waarderen”, vindt Van Everdingen. “Vorm volgt functie!” Paalman: “Of zoals onze opdrachtgever zegt: ‘ze zijn robuust’.”
Discussie zien we graag op Aannemervak, maar wel met respect voor elkaar. Wij vragen daarom om onder volledige naam te reageren. Lees onze andere regels voor discussie hier. Met het plaatsen van een reactie verklaart u zich akkoord met deze regels.