Slim vraaggestuurd ventileren leidt tot gezondere woning

Vooral slaapkamers en keukens in woningen met na-isolatie worden onvoldoende geventileerd. Daardoor wentelen bewoners zich teveel in een web van fijnstof, vocht en CO2. Het grillige ventilatiegedrag van bewoners leidt niet tot een gezonder woonklimaat. Daarom worden steeds meer slimme, geautomatiseerde en vraaggestuurde ventilatiesystemen toegepast.

Het webinar van TKI Urban Energy over innovaties op het gebied van WTW en ventilatie gaf Brink Climate Systems, Fresh-R en Renson de gelegenheid om hun vernieuwende ventilatiesystemen -en technieken voor het voetlicht te brengen. Deze systemen ventileren per verblijfsruimte op basis van real-time sensorische data, waardoor bewoners niet meer zelf hoeven in te grijpen voor een gezond binnenklimaat.

Slaapkamer en keuken slecht geventileerd

Door na-isolatie en het kier- en luchtdichter maken van de woning is het des te belangrijker om een huis te ventileren. Daar gaat het in de praktijk nogal vaak mis als een slim ventilatiesysteem ontbreekt. Dat blijkt uit een langdurig monitoringonderzoek van TNO bij 21 na-geïsoleerde woningen. Volgens ir. Piet Jacobs, onderzoeker bij TNO op het gebied van fijnstof en binnenmilieu, worden vooral slaapkamers en keukens onvoldoende geventileerd. In de slaapkamer zit de CO2 concentratie regelmatig boven de 1200 PPM; dat wordt als ongezond beschouwd en leidt tot slaapverstoring en productiviteitsverlies van de bewoners.

Ander veel voorkomend probleem is vocht- en schimmelvorming en ophoping van fijnstof in keukens. Volgens Jacobs is alleen het gebruik van een afzuigkap onvoldoende. “Een balansventilatiesysteem met een fijnstoffilter zou de ruimte gezonder maken. Ook voor de badkamer is directe bronafzuiging van vocht noodzakelijk; wat dat betreft geeft bijvoorbeeld de Renodouche een positief voorbeeld.”

Multi Air Supply

Brink Climate Systems trapte in het webinar af met haar Multi Air Supply ventilatieconcept. Het bijzondere aan dit systeem is dat er geen nieuwe toevoerkanalen in de woning hoeven worden aangebracht. Via het bestaande aanvoerkanaal en het balansventilatietoestel Flair of Renovent van Brink Climate Systems met WTW wordt verse lucht in het trapgat aangevoerd. Met de zogeheten Indoor Mixfan wordt de ‘gebruikte’ lucht actief afgevoerd, waardoor de verse lucht zich via de deurspleten kan verspreiden in de ruimte. Voordeel voor de installateur is dat er geen bekabeling nodig is tussen de WTW-unit en de Mixfan die per ruimte waar ventilatie is gewenst kan worden geïnstalleerd boven of naast de deur.  

“Het blijkt vaak lastig om bij renovaties van bestaande woningen een nieuw ventilatiesysteem in te bouwen”, weet Adriaan Cramer, director productmanagement bij Brink Climate Systems. “Dit systeem zonder toevoerkanalen bespaart tijd en bouwkosten en scheelt veel hak -en breekwerk. De totale installatie duurt circa een halve dag. In feite gebruiken we het trappenhuis als toevoerkanaal en de CO2 gestuurde Mixfan als ventilator per verblijfsruimte. Zodra de CO2 boven een ingestelde waarde komt, wordt er automatisch meer geventileerd. De Mixfan verbruikt zeer weinig energie en ventileert vraaggestuurd waardoor het apparaat geen onnodige energie verbruikt.”

Brink Climate Systems maakt voor dit ventilatieconcept gebruik van haar bekende balansventilatietoestellen met WTW met verschillende luchtdebieten, variërend van 200 tot 600 m³/h . De installatie wint 95% van de opgewarmde afvoerlucht terug via de WTW-unit. Daardoor is er weinig energie nodig om de lucht op te warmen voor de woning.

Fresh-R

Fresh-R maakt gebruik van een decentraal ventilatiesysteem. Twee ventilatoren die in tegengestelde richting blazen met WTW zijn ondergebracht in een doosconstructie. Dit zeer compacte systeem is op of in de buitenmuur gebouwd van de ruimte waar ventilatie nodig is. Ook is het mogelijk om de ventilator aan te sluiten op een buis naar de badkamer of WC. Zo kan er in een andere verblijfsruimte lucht worden afgezogen dan waar het apparaat met de warmtewisselaar is gemonteerd. Dat maakt de installatie flexibel. De maximum capaciteit aan luchtverversing van Fresh-R is 120 m³ per uur en dat maakt het vooral geschikt voor kleinere ruimten en kleinere woningen.

Verticale toevoerkanalen zijn overbodig in dit systeem. Een simpel tweekanalenstelsel voor de aanvoer van verse buitenlucht en afvoer van lucht uit de woning voldoet. Via een interne warmtewisselaar wordt warmte van de uitgaande lucht afgegeven aan de inkomende frisse lucht zonder dat beide luchtstromen met elkaar in contact komen.

Het ventilatiesysteem heeft een CO² en H²O sensor aan boord. Laatstgenoemde meet de luchtvochtigheid in de ruimte waardoor schimmelvorming wordt tegengegaan. Daarnaast wordt op temperatuur en fijnstof gemeten; een fijnstoffilter (extra optie) vangt de verontreiniging op. Het systeem is geconnect met Wifi, waardoor de gebruiker online inzicht heeft in de gemeten waarden.

Vraaggestuurd per zone ventileren

Renson liet in het webinar zien hoe op een intelligente wijze woningen vraaggestuurd per zone geventileerd worden. De Belgische ventilatiefabrikant installeert zonekleppen in het bestaande luchtkanalensysteem van een woning. Ter illustratie: bij gebruik van de badkamer wordt daar de klep opengezet om in die ruimte te volop te ventileren, terwijl de klep naar de keuken en slaapkamer wordt dichtgezet als daar geen activiteit is. Dat gebeurt automatisch op basis van waardemetingen van bijvoorbeeld vocht, CO2, fijnstof en dergelijke.

Public affairs manager Yves Lambert van Renson liet een fraai dashboard zien van zijn eigen woning met real-time data per verblijfsruimte van opgenomen vermogen, het energieverbruik, elektrische kosten en verwarmingskosten door luchtafvoer en dwarsventilatie. “Zo kun je zelfs per gebruiker van een ruimte een profiel samenstellen. Dat soort big data is een goudmijn voor een onderzoeksinstituut als TNO of voor een woningcorporatie als je dergelijke gegevens extrapoleert naar duizenden woningen.”

Meer lezen?

In Aannemer 2 van 2020 stond een mooi overzichtsartikel over decentrale ventilatieoplossingen

Lees ook: