De grondstof voor veel biobased producten wordt speciaal verbouwd, denk aan vlas, hennep of stro. Voor de isolatiepanelen van Gramitherm geldt dat niet. Het bedrijf gebruikt ‘overbodig’ bermgras als basis voor hun isolatiepanelen, vertelt managing partner en CFO Florent Timmermans.
Florent Timmermans werkt sinds januari 2022 voor Gramitherm en is zeer stellig: voor hun product wordt geen gecultiveerd gras gebruikt. Het is het belangrijkste uitgangpunt voor hun biobased isolatiepaneel. Het gebruikte gras komt bijvoorbeeld van de bermen langs snelwegen, of van waterkanten waar het gras te nat is om aan dieren te geven. “Het is heel belangrijk voor ons dat wij ons product niet telen. Het moet een restproduct zijn. Ik noem het overigens liever ook geen afval, want van dat woord hou ik niet. Wij willen geen landbouwgrond innemen waar ook voeding verbouwd kan worden. Dat is het grote verschil met de meeste andere biobased isolatiepanelen.”
Als Gramitherm het gras niet gebruikt, blijt het vaak liggen, legt Timmermans uit: “Dan composteert het en gaat de CO2 de lucht in. Maar als wij het persen en drogen, dan houdt het gras zijn CO2 vast. Daardoor beschikken we over het meest CO2-negatieve isolatiepaneel op de markt. Er zijn geen vergelijkbare producten.” Eén kilogram Gramitherm absorbeert 1,5 kg CO2. Omdat de grasopbrengst in de zomer veel hoger is dan in de winter, slaat Gramitherm een gedeelte van het gras op om een constante productie te kunnen realiseren.
Koffiezakken
Het gras vormt 70 procent van het paneel en daarnaast wordt 20 procent jute toegevoegd om de panelen de juiste structuur te geven. “Die jute krijgen we vanuit de Antwerpse havens”, vertelt Timmermans. “Het zijn gebruikte koffie- en cacaozakken die anders worden verbrand. Onze leverancier haalt die zakken op, scheurt ze, waarna wij de gescheurde vezels krijgen.” De laatste 10 procent van het paneel bestaat uit een polyester bindmiddel. Kleine polyesterdraden worden aan het mengsel toegevoegd en verwarmd. Deze draden versmelten met de vezels en vormen een stevig eindresultaat.
Momenteel heet Gramitherm geen biobased alternatieven voor het bindmiddel, maar er wordt wel gekeken naar het gebruik van gerecycled polyester: “We stappen over naar 80 procent gerecycled polyester en uiteindelijk willen we overschakelen naar volledig gerecycled polyester. We hebben op dit moment nog geen contacten lopen over de mogelijkheden van een biodegradable bindmiddel.” De panelen zelf worden verpakt in (80 procent) gerecycled polyester.
Honderd procent recyclebaar
In de fabriek in België is geen afval te vinden, zo verzekert Timmermans. “Onze panelen zijn 100 procent te recyclen in nieuwe panelen. Eventuele foute panelen worden vermalen en opnieuw verwerkt.” Momenteel haalt het bedrijf op een aantal grote bouwprojecten de reststukken op om opnieuw te verwerken. “Bij particuliere projecten is dat lastiger, want we kijken ook naar de voetafdruk van het transport.” Soms weegt dan het ophalen van resten niet op tegen de te rijden kilometers. Tijdens de bouw hebben de graspanelen nog een voordeel: het verwerken van glaswol is voor monteurs vaak niet prettig, omdat kleine glasdeeltjes de huid en luchtwegen kunnen irriteren. Bij graspanelen is dat niet het geval. Waar ‘traditionele’ panelen vaak met een broodmes worden gesneden, is dat hier overigens iets lastiger: een broodmes, bij veel monteurs standaard in de bus, slijt snel op de stevige vezels. Timmermans: “Maar met een alligatorzaag gaat dit wel heel goed.”
Zeker vijftig jaar goed
De isolatiepanelen zijn geschikt voor daken, muren, vloeren en plafonds, zowel in binnen- als buitenisolatie. Het materiaal mag niet samengedrukt worden; een dak of vloer mag er niet rechtstreeks op leunen. Volgens Timmermans blijven de isolatiepanelen zeker vijtig jaar goed “en waarschijnlijk nog veel langer”. De panelen hebben een Rd-waarde van 4,94 bij een dikte van 200 mm. Volgens Timmermans scoort bijvoorbeeld vlas beter, maar hennep en hout doen dat weer niet. Ook de dikte valt volgens hem mee: “Ik denk dat je 1 of 2 centimeter extra dikte nodig hebt in vergelijking met steenof glaswol.” De panelen zijn brandvertragend en hebben klasse E. Ter illustratie: brandvertraging wordt ingedeeld in klasse A tot en met F, waarbij A1 staat voor onbrandbaar en F voor uiterst brandbaar.
Faseverschuiving
Een andere eigenschap van isolatie die steeds belangrijker wordt, is de faseverschuiving. Kort gezegd is dit de tijd die nodig is voordat warmte van buiten door de isolatie naarbinnen komt. In de steeds warmere zomers én steeds beter geïsoleerde en luchtdichte gebouwen van tegenwoordig een belangrijk aandachtspunt. Op dit aspect scoren biobased isolatiepanelen vaak goed. De panelen van Gramitherm hebben een faseverschuiving van negen uur bij 240 mm dikte. Dat scheelt dus een boel warmte in huis op een zomerse dag. Een voordeel dat Timmermans graag wil benoemen, is het comfort in huis: “Het zijn vochtregulerende panelen. Een paneel van 100 mm dik absorbeert bijna 5 liter water per m2. Je hebt dus een goede vochtregulatie in huis en dat geet extra comfort.” Echt nat mogen de panelen overigens ook weer niet worden. Is die kans er wel, dan is het beter een extra dampremmende laag aan te brengen.
Geen prijsstijging
De prijzen van Gramitherm liggen volgens Timmermans op het niveau van de goedkoopste biobased panelen. Vanwege de gestegen energieprijzen worden de panelen zelfs steeds aantrekkelijker, vergeleken met glas- of steenwol. “Wij hebben dit jaar onze prijzen niet verhoogd. Dat is deels een strategische keuze, maar ook omdat we heel weinig energie gebruiken.” Inmiddels zijn er drie distributeurs in Nederland die de panelen verkopen: BZW Holland, Stiho en Witzand.
Meer informatie: www.gramitherm.eu
Dit artikel is gepubliceerd in Aannemer 07-2022.
Discussie zien we graag op Aannemervak, maar wel met respect voor elkaar. Wij vragen daarom om onder volledige naam te reageren. Lees onze andere regels voor discussie hier. Met het plaatsen van een reactie verklaart u zich akkoord met deze regels.