De eisen voor isolatie zijn per 1 januari 2015 strenger geworden en de minimale Rc-waarde – de warmteweerstand – voor nieuwbouw is aangescherpt. Maar wat merkten fabrikanten hier de afgelopen jaren van? Twee isolatieproducenten aan het woord over hoe de aangescherpte eisen de manier van bouwen en innovaties in de bouw beïnvloed hebben.
Volgens Ivo van Rooy van Isover (glaswolisolatie) is de gewijzigde wetgeving een ‘drijver’ die de markt aanzet tot actie. “Als men móét, stimuleert dat om na te denken over nieuwe ontwikkelingen en innovaties. We werden door onze branchevereniging betrokken bij meedenken over de nieuwe waarden. We adviseerden om meer isolatie in het dak te stoppen.”
Van Rooy zegt dat een Rc-waarde van 6 m²K/W voor een dak nog steeds bij de traditionele manier van bouwen past, waarbij doorgaans een houten sporenkap gebruikt wordt. En ook bij een traditionele spouwmuur is een Rc van 4,5 m²K/W voor de gevel goed haalbaar. “Doordat we bijtijds bij het proces betrokken werden, hadden we de tijd om een nieuwe productlijn voor ons assortiment te ontwikkelen. We hebben nu een isolatierol met één laagdikte voor het dak die binnen de standaard houtmaten past.”
Innovatieve bouwers
Arjan van Gils van Kingspan (schuimisolatie) beaamt dat de nieuwe wetgeving de markt op scherp zet. “Hoewel wij continu innoveren om onze koppositie in de markt te behouden, dwong de aanscherping ons opnieuw te focussen. We ontwikkelden een productrange met verbeterde eigenschappen.”
Hij voegt eraan toe dat uit cijfers blijkt dat het nieuwe product wel 10 procent beter isoleert dan de tot nu toe best presterende oplossingen van Kingspan. En 40 procent beter dan vergelijkbare, traditionele isolatieproducten. Ondanks de vrij traditionele Nederlandse manier van huizen bouwen, staan bouwers volgens hem open voor innovatie zoals hoge kwaliteit houtskeletbouw in plaats van een spouwmuur en een gevelisolatiesysteem met steenstrips.
Economische groei
Beide producenten zien na de crisis een flink herstel in de bouw. Van Gils: “We verkopen meer volume isolatiemateriaal. Het is moeilijk te zeggen of dat ook een gevolg is van de aanscherping van de Rc-waarde. Nu de economie opbloeit, zit alles in de lift en groeit het aantal nieuwbouwwoningen.”
Jaarlijks komen er 50.000 nieuwbouwwoningen bij, tegenover 7 miljoen woningen in de bestaande woningvoorraad. Van Rooy: “De productverkoop ten behoeve van nieuwbouw stijgt bij ons. Daar zijn we uiteraard blij mee, want dat betekent dat er meer duurzame en goed geïsoleerde huizen bijkomen op de markt. Maar ook bestaande bouw verdient aandacht. Juist daar liggen op het gebied van isolatie grote kansen tot besparing.”
Optimale isolatiewaarden
De Rc-waarden zijn op dit moment optimaal, vindt Van Rooy. “Op basis van het huidige productaanbod heeft verder aanscherpen en verhogen weinig effect op energiebesparing. Je krijgt dan een aflopende curve, omdat de kosten niet meer opwegen tegen de baten. Isolatie heeft het grootste besparingspotentieel in een gebouw of woning, maar het is raadzaam om te combineren met andere energiebesparingsmaatregelen, zoals een warmtepomp of zonnepanelen. Het totaalplaatje van een woning is erg belangrijk. Daarom denken we als isolatieproducent verder dan alleen isoleren. Je kunt een gevel wel optimaal isoleren, maar die energiezuinigheid gaat verloren als je vervolgens geen aandacht besteedt aan luchtdicht bouwen.”
Integrale benadering
Ook bij Kingspan ziet men het belang van een integrale benadering. Van Gils signaleert de trend dat in veel bouwprojecten tegenwoordig met BIM wordt gewerkt. “Het is van enorme waarde om te zien hoe verschillende disciplines zich naast elkaar gedragen. Dat verhoogt de kwaliteit van een woning. Isolatie is een onderdeel van een energiezuinig gebouw en voor een optimaal ontwerp moet je samenwerken met andere partijen. Daarom zijn we als isolatieproducent meestal al in voortrajecten betrokken met bijvoorbeeld architecten en woningcorporaties. Het ontwerp begint bij de basis, volgens de trias energetica het minimaliseren van energiegebruik. Je kunt bijvoorbeeld een muur heel dik isoleren, maar dat gaat ten koste van daglicht. Met een slankere muur heb je minder lichtarmaturen nodig door de intrede van licht van buiten en dat scheelt op de energierekening. Een woning als geheel zien met de afweging van comfort versus kosten is erg belangrijk. Als je naar de total cost of ownership kijkt, zie je vaak dat de goedkoopste keuze lang niet altijd de beste is. Meer investeren aan het begin kan later meer opleveren.”
Van EPC naar BENG
Van Gils ziet dat vraag en aanbod van energiezuinige woningen een vlucht neemt. “Gevoed door de behoefte van bewoners ontstaan er nieuwe woningconcepten. De markt loopt daarmee voor op wetgeving. Bij de overgang van EPC naar BENG (bijna-energieneutraal gebouw) zullen sommige concepten niet meer automatisch aan de wettelijke eisen voldoen, terwijl ze wél energieneutraal kunnen zijn.”
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) begeleidt de verandering van EPC naar BENG. Nieuwbouwprojecten moeten vanaf 1 januari 2021 aan de BENG-eisen voldoen (www.rvo.nl/beng). Tot die tijd is de EPC leidend. De markt kan daarbij gebruikmaken van zes referentiewoningen die RVO.nl heeft samengesteld en die haalbaarheid en consequenties van ontwerpbeslissingen inzichtelijk maken. Van Rooy: “Isover gebruikt die referentiewoningen op epcplatform.nl voor kostenoptimale EPC-concepten. Op het platform delen we kennis rondom energiezuinige nieuwbouw en vertellen we hoe de markt de verplichte EPC-waarde kan halen met isolatie en andere maatregelen.”
Nieuwe subsidieregeling
Sinds 15 september kan de subsidie ‘energiebesparing eigen huis’ aangevraagd worden. Particuliere eigenaar-bewoners en Verenigingen van Eigenaars kunnen hier gebruik van maken. De regeling richt zich op het nemen van energiebesparende maatregelen op het gebied van isolatie. Ook in veel andere fiscale en subsidieregelingen – die ook voor ondernemers aantrekkelijk kunnen zijn – kan isolatie meegenomen worden, zoals in de Energie- en Milieu-investeringsaftrek en Regeling groenprojecten. Zonder isolatie immers geen duurzaam gebouw. Kijk voor meer informatie op www.energiesubsidiewijzer.nl en www.rvo.nl/duurzaamgebouw en bekijk de inspirerende voorbeelden van energiezuinig bouwen in de database: www.rvo.nl/energiezuiniggebouwd.
Tekst en beeld: Maaike Belder, in opdracht van RVO.nl
Discussie zien we graag op Aannemervak, maar wel met respect voor elkaar. Wij vragen daarom om onder volledige naam te reageren. Lees onze andere regels voor discussie hier. Met het plaatsen van een reactie verklaart u zich akkoord met deze regels.