Misverstanden rond gebouwschil wegnemen

In de brochure ‘Bouwen aan een goede schil’ van het Lente-akkoord kunnen aannemers lezen wat de do’s and don’ts zijn bij het realiseren van energiezuinige woningen. Claudia Bouwens, verantwoordelijk voor de samenstelling, constateerde tijdens het voorafgaande onderzoek voor deze brochure een aantal misverstanden en eye-openers.

Een goede gebouwschil is volgens de Trias Energetica de eerste te nemen stap bij het maken van steeds energiezuinigere woningen. Daarbij gaat het zeker niet alleen om hoge isolatiewaarden: ook belangrijk is een goede kierdichting en het voorkomen van koudebruggen. Er zijn, kortom, do’s and don’ts bij het ontwerpen en uitvoeren ervan.

De marktpartijen verenigd in het Lente-akkoord Energiezuinige Nieuwbouw – dat zijn Bouwend Nederland, Neprom, Aedes en NVB – hebben alle belangrijke aandachtspunten met betrekking tot de gebouwschil op een rij gezet in de brochure ‘Bouwen aan een goede schil’, gratis te downloaden of te bestellen via de website van het Lente-akkoord.

De inhoud van de brochure is gebaseerd op een onderzoeksrapport van Nieman Raadgevende Ingenieurs over de gebouwschil, een serie werkbezoeken bij woningbouwprojecten in aanbouw, twee bijeenkomsten met vertegenwoordigers uit de bouwsector en inbreng van leden van de begeleidingsgroep (met daarin naast wederom Nieman Raadgevende Ingenieurs onder meer een aantal bouwbedrijven zoals Geveke Bouw, Dura Vermeer en VolkerWessels).

Misverstanden

Claudia Bouwens van NEPROM/Lente-akkoord, verantwoordelijk voor de samenstelling van de brochure, constateerde tijdens het voortraject drie soms hardnekkige misverstanden rond de gebouwschil die leven onder bouwprofessionals. De brochure moet ook rond die thema’s meer broodnodige duidelijkheid bieden.

1. Isolatie gebouwschil

‘Een beetje lekke woning is niet zo erg’, is een veel voorkomend misverstand, omdat er gedacht wordt dat iedere woning ventilatie nodig heeft. Dat klopt ook, maar kieren en tochtgaten zorgen voor ongecontroleerde luchtstromen. Tocht is geen ventilatie. “Als er door kieren en naden in de bouwschil frisse lucht de woning binnenkomt, is dat meestal teveel, op de verkeerde plekken en op de verkeerde momenten”, aldus Bouwens.

Gevolg van tocht kan zijn dat de constructie aantast. “Het is beter om kierdicht te bouwen en om vervolgens goede ventilatievoorzieningen te treffen.”

2. Luchtdichte laag

Als echte eye-opener tijdens het onderzoek noemt Bouwens de plaats van de luchtdichte laag. Moet die aan de warme kant of aan de koude kant van de gevel? Op één plaats in de gevel blijkt het best, en dat is de warme kant van de gevel, blijkt uit de expertsessie. “Aan de buitenkant zit je met veel plakwerk. Dat is lastig goed luchtdicht te krijgen. Een van de betrokken aannemers heeft details gebaseerd op in de Duitsland gangbare methodes voor luchtdicht bouwen. Daarbij zit de luchtdichte laag aan de binnenkant. Dat blijkt beter werken. Dit is dus echt een leerpunt.”

3. Balansventilatie

Balansventilatie – essentieel bij een goed geïsoleerde schil – blijft een heikel onderwerp waarover veel misverstanden bestaan, aldus Bouwens. De problemen en horrorverhalen over woningen waarvan de ramen niet open mogen en systemen mensen ziek maken, zijn klaarblijkelijk nog niet de wereld uit.

“Het begrip balansventilatie luistert ontzettend nauw en de term wordt vaak net weer even wat anders uitgelegd. In deze brochure hebben we daarom heel kaal opgeschreven wat balansventilatie is. De informatie was voorheen blijkbaar niet eenduidig genoeg.”

Bij balansventilatie wordt warmte uit afgevoerde ventilatielucht teruggewonnen en gebruikt om verse (koude) lucht voor te verwarmen. Een comfortabel en energiezuinig systeem, míts het goed wordt ontworpen en aangelegd. Daarbij gaat nog wel eens wat mis.

Echter: het verhaal dat bij balansventilatiesystemen de ramen niet open mogen, is er een in de categorie broodje aap. Het mag; het gaat alleen ten koste van de hoeveelheid teruggewonnen warmte. In de winter geeft dat energieverlies, maar dan blijven ramen toch al niet lang open staan.

Ventilatie is als onderwerp door alle commotie meer in de belangstelling gekomen, ziet Bouwens. “Dat zie je bijvoorbeeld aan de oprichting van het ventilatiesteunpunt voor consumenten, gerund door Vereniging Eigen Huis, Milieu Centraal en Woonpunt.”

‘Leer van ervaringen’

De ontwikkelaars en bouwbedrijven die mee hebben gewerkt aan het onderzoek zijn de grotere bedrijven. Logisch, zegt Bouwens. “Dat zijn nu eenmaal bedrijven die meer aan R&D doen. In deze brochure hebben ze hun ervaringen belangeloos gedeeld. Mijn advies aan kleinere en middelgrote aannemers: leer van hun ervaringen!”

Beeld BIOM