Duurzame techniek is banenmotor

Het legioen werknemers in de duurzame energietechniek is in de afgelopen jaar met bijna 20 duizend gegroeid, tot 54 duizend in 2017. Nieuwe duurzame-energieprojecten bieden inmiddels aan meer mensen werk dan nieuwe projecten in de fossiele sector.

Dat meldt het CBS vandaag in het rapport ‘De impact van de energietransitie op de werkgelegenheid’. In 2017 waren er in Nederland 54 duizend voltijdbanen in hernieuwbare energie en energiebesparing. In 2008 waren dit er nog 35 duizend. Grootste groei komt van de zonne-sector: van ruim 2,3 duizend voltijdbanen in 2008 naar bijna 7 duizend voltijdbanen in 2016; en hiervan is het grootste deel installateur.

Ook de werkgelegenheid door investeringen in windenergie is in deze periode gestegen, tot 4,2 duizend voltijdbanen. Dit komt vooral door de bouw van windparken op zee. Daarnaast is de werkgelegenheid voortkomend uit investeringen in elektrisch vervoer de laatste jaren fors gestegen.

Grote stijging

De werkgelegenheid in de hernieuwbare energie en energiebesparing stijgt onafgebroken sinds 2008, met enkel een kleine terugval in 2011. De werkgelegenheid in de conventionele energie groeide vanaf 2008 gestaag tot 2014, waarna zij terugviel tot het niveau van 2008.

Naast banen in conventionele en hernieuwbare energie en energiebesparing zijn er ook banen verbonden aan het aanleggen en onderhouden van netwerken. Deze kunnen niet aan de drie andere categorieën worden toegekend. In totaal waren er 150 duizend voltijdbanen gemoeid met energie-gerelateerde activiteiten in 2017. Bij de berekening zijn alle banen omgerekend in voltijdbanen.

Zonnepanelen

Niet alleen bij de installatie van zonnepanelen en andere duurzame energietechnieken zijn er veel banen bijgekomen. Ook in de exploitatiefase valt meer werk te verrichten. De werkgelegenheid in de exploitatiefase van hernieuwbare energie is sinds 2008 gestegen van 1800 naar 3100 voltijdbanen. Hierbij valt onder meer te denken aan schoonmakers van pv-panelen.

De sterkste stijging vond plaats in de exploitatie van zonne-energie: in 2008 verdiende nog bijna niemand in deze tak van sport zijn brood, terwijl deze in 2017 goed was voor bijna 600 voltijdbanen. Ook de werkgelegenheid in de exploitatie van windenergie, biomassa en biogas is gestegen. Wat biomassa betreft heeft de stijging onder andere te maken met de toenemende verbranding in afvalverwerkingsinstallaties in de periode 2008-2012.

Kolencentrales

Dat de werkgelegenheid in conventioneel opgewekte energie na 2014 terugviel wordt onder andere verklaard door teruglopende investeringen. Deze waren opgeschroefd door de bouw van drie kolencentrales. Nadat de centrales waren opgeleverd vielen de investeringen in conventionele energie terug. Ook het besluit om de aardgaswinning te verminderen heeft waarschijnlijk aan de afname bijgedragen.

Het is niet zo dat de fossiele sector helemaal afgeschreven is qua arbeidsmarkt. Integendeel. Benzinestations, raffinaderijen en andere bedrijven die actief zijn in de zogenoemde ‘exploitatiefase’ waren in 2017 goed voor 32 duizend voltijdbanen. Dit tegen 3 duizend voltijdbanen in de exploitatiefase van hernieuwbare energie.

Aandeel in economie

Hoewel de toegevoegde waarde door hernieuwbare energie en energiebesparing relatief klein is, is deze de laatste jaren nominaal gezien sterk gestegen, van 3,6 miljard euro in 2008 tot 6,5 miljard euro aan toegevoegde waarde in 2017. Doordat de waarde van de Nederlandse economie als geheel in deze periode minder hard toenam, nam het aandeel van hernieuwbare energie en energiebesparing in het totale bbp in deze periode toe van 0,6 procent tot 0,9 procent.