De draagconstructie van de nieuwbouwwoning van René Blokzijl in Oostzaan is opgebouwd volgens een Japanse houtskeletbouwmethode. Bijzonder aan het zogeheten Suteki-systeem is dat er geen bouten en moeren gebruikt worden. Dat zorgt voor een snelle montagetijd: in drie dagen tijd staat het houtskelet van een eengezinswoning overeind.
René Blokzijl heeft een eigen bedrijf, genaamd Bouwen4jou. Hij doet allerlei soorten werkzaamheden, zoals nieuwbouw, verbouw en renovaties. Onder het mom van keep it simple. De van oorsprong interieurbouwer uit de Zaanstreek is altijd op zoek naar innovatieve bouwmethodes. Die vond hij drie jaar geleden op de beurs Batibouw, waar hij op Suteki Europe stuitte. Dat systeem past hij nu toe in zijn eigen in aanbouw zijnde woning. Blokzijl: “Er zijn geen bevestigingsmiddelen, zoals bouten en moeren nodig. Dat scheelt aanzienlijk veel montagetijd en mankracht op de bouwplaats. Bovendien is het hsb-systeem een schone bouwmethode en aardbevingsbestendig tot 7,25 op de schaal van Richter.”
Hij paste het systeem voor de eerste keer toe bij de bouw van een kleinere, particuliere woning in Ransdorp, waar de houten constructie volledig zichtbaar bleef. “Ik had vooraf natuurlijk wat vraagtekens: schuiven de elementen echt zo makkelijk in elkaar als de leverancier beweert? Past alles wel? En echt waar: binnen een week stond het houten skelet overeind. Meccano voor gevorderden, zo zie ik het. En het mooie is dat je de elementen per elektrische kraan kunt transporteren, dus een totaal stikstofvrije bouw kunt uitvoeren.”
Bevestiging
De staanders, draagbalken en liggers worden verbonden via connectoren van koolstofgietstaal die in de inkrozing van een element worden geplaatst. De timmerman verbindt beide elementen met behulp van stalen pennen, die de connectoren op twee plekken fixeert. Er zijn vier typen connectoren, afhankelijk van de draagkracht van de constructie. De ene connector is sterker uitgevoerd dan de andere. Het verbindingselement past altijd door het ‘mannetje-vrouwtjeprincipe’. “Op de bouwplaats heb je alleen een hamer nodig om de verbinding middels een stalen pen aan te tikken, meer niet.”
De montagetijd is korter dan bij houtskeletbouw op de Nederlandse manier, vervolgt Blokzijl. “Je hebt minder mannen nodig op de bouwplaats. Met twee man kun je de elementen aanvoeren, de connectoren plaatsen en vervolgens met een hamer de pennen in de connectoren slaan. Een aanpassing in de configuratie van het houtskelet is heel snel te doen. Dat gaat met een traditionele bevestiging van een hsb-element veel lastiger.”
Bovendien is het totale houtskelet snel demontabel. “Je slaat de pennen uit de connectoren, waarna je dezelfde constructie eenvoudig op een andere locatie weer kan opbouwen. Een traditioneel bevestigd houtskelet is moeilijker te hergebruiken, omdat bouten en moeren in het hout ‘werken’ en het systeem daarna vaak niet meer passend is.”
Wijkt de opbouw van het skelet heel erg af van het hsb-systeem dat we in Nederland kennen? Nee, dat valt volgens Blokzijl reuze mee. “Alleen de verbindingswijze wijkt af, waarbij er geen enkele stalen houtdrager meer zichtbaar is. De typen elementen – staanders, balken en liggers – zijn dezelfde. Wel werkt Suteki met gelamineerd hout. De fabriek Hasslacher in Duitsland doet de verlijming, maakt de inkrozingen in de elementen en verpakt het geheel in diverse pakketten voor de grondbalken, hoofddraagconstructie en dakelementen.”
Logistiek
Voor het eerste project kreeg Blokzijl 27 verschillende pakketten. “Dat was veel uitzoekwerk: welke balk moet je in welk gedeelte van de constructie toepassen.” Daarom stopt de fabriek van Suteki Europe op zijn verzoek nu de grondbalk, staanders en dragende delen in separate pakketten. De elementen zijn afgestemd op de vaste stramienmaat van de isolatieplaten en OSB-platen. Alle onderdelen zijn met nummers gecodeerd; de methode werkt met een x- en y-as. “De code staat altijd gericht naar de voordeur, waar je naartoe werkt. Je kunt je dus niet vergissen. Over dit soort details hebben de Japanners heel goed nagedacht.”
Exclusief importeur voor Nederland
Bouwen4jou is exclusief importeur van het Suteki houtbouwsysteem voor Nederland. Suteki zat tot voor kort helemaal niet in Europa. In de VS, Azië en Canada zijn echter al meer dan 50.000 woningen met het Japanse houtskeletsysteem gebouwd. Toen het systeem zich daar bewezen had, vond de Japanse CEO het tijd om Europa te veroveren. Zeker in de aardbevingsgevoelige gebieden. Intussen zijn bijvoorbeeld in Italië en Frankrijk appartementencomplexen opgetrokken uit een Suteki-skelet. Volgens Blokzijl is het maximum vier bouwlagen. Gezien de stikstofproblematiek en het enorme woningtekort, voorziet Blokzijl een groei van de toepassing van het Suteki-systeem in Nederland. Hij pleit voor de bouw van een fabriek in Almere. “Dan moet eerst de vraag op gang komen. Ik heb wel gesprekken gevoerd met geïnteresseerde aannemers, maar er liggen nog geen concrete aanvragen. Onbekend maakt nog onbemind.” “Gezien de snellere montagetijd en het gunstige prijsverschil met traditionele houtskeletbouw gaat Suteki zeker scoren in Nederland”, aldus Blokzijl.
Aardbevingsbestendig
Het Suteki-systeem is aardbevingsbestendig omdat het een flexibel systeem is. “Omdat de inkeping van de connectoren qua diepte verschilt en met een contrapen vastzit. Doordat de houten balk met een pen op de connector ligt en een tweede pen de balk fixeert, is de constructie niet star en kan deze meebewegen om de aardschokken op te vangen. Op Gronings grondgebied uiteraard een uitkomst.”
Dit artikel is eerder gepubliceerd in Aannemer 2020-03.
Discussie zien we graag op Aannemervak, maar wel met respect voor elkaar. Wij vragen daarom om onder volledige naam te reageren. Lees onze andere regels voor discussie hier. Met het plaatsen van een reactie verklaart u zich akkoord met deze regels.