De bouw is verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de totale CO2 uitstoot in Nederland. Om in de toekomst woningen te kunnen blijven bouwen moeten bouwbedrijven buiten de normale kaders denken. Het bouwen moet op een compleet andere manier gebeuren. De productie moet anders en er moeten alternatieven worden ontwikkeld voor de huidige bouwmaterialen.
Henk Loves van Bouwgroep Emmen en Erik Oesterholt van Plantics zien dat in en zijn aan het pionieren op dit gebied. Met succes. Ze ontwikkelen en testen CO2 negatieve bouw- en isolatiematerialen die, doordat ze herbruikbaar en recyclebaar zijn, bijdragen aan een langdurige koolstofopslag. Oesterholt: “Van natuurlijke materialen en onze biologische hars bouwmaterialen maken, dat zien wij als de toekomst.”
Samenwerking vanuit dezelfde drijfveer
Loves en Oesterholt komen uit twee totaal verschillende werelden. Loves heeft een jarenlange ervaring als organisatie adviseur in diverse branches, Oesterholt werkte voor een grote Nederlandse multinational. Tegenwoordig maken beide mannen zich sterk om de bouw te verduurzamen. Misschien met een verschillende achtergrond, maar wel met eenzelfde motivatie. Oesterholt: “We moeten zuiniger zijn op de aarde, dat is mijn grootste drijfveer. Mijn kennis en kunde als chemisch technoloog zet ik nu in om duurzame materialen voor de bouw te maken. Vanuit die visie ben ik Henk tegengekomen.”
Adviseur Henk Loves ziet dat vergunningen in de bouw niet verleend worden nabij Natura 2000 gebieden. Het roer moet om. “Stikstof en CO2 regels vinden mensen lastig. Maar de wereld is ook lastig. Daarop moet je inspelen en dat is wat wij als Bouwgroep Emmen (voorheen Kuipers en Koers Bouw BV) doen. Daarvoor heb je als bouwbedrijf wel een andere bril nodig. Die bril vonden we bij Plantics. De duurzame materialen die zij ontwikkelen sluiten goed aan bij onze visie om van passief bouwen, gezond bouwen te maken.”
Tekst gaat verder onder de foto’s
Ademend huis
De ontwikkeling in de bouw van traditioneel bouwen naar passief bouwen betekent dat huizen zo luchtdicht mogelijk worden gemaakt met hoge isolatiewaarden. PUR en PIR zijn vanwege de hoge isolatiewaarde zeer geschikt als isolatiemateriaal ware het niet dat PUR en PIR geproduceerd worden van fossiele grondstoffen (hoge CO2 footprint), gezondheidsrisico’s hebben (allergeen) en ongeschikt zijn voor een hoogwaardige materiaalrecycling. Bovendien komt er bij brand uiterst giftige rook vrij. Daarnaast heeft luchtdicht bouwen nadelen.
Loves: “Doel is zo weinig mogelijk energieverbruik voor het verwarmen van je huis. Dan stop je alle kieren en gaten dicht en ben je voor ventilatie en een gezond binnenklimaat afhankelijk van klimaatinstallaties. In de praktijk zien we vaak dat het onderhoud van dergelijke installaties tekort schiet (vervuilde filters) met een ongezond binnenklimaat tot gevolg.” Bij gezond bouwen maak je gebruik van dampopen materialen en realiseer je een ademend huis. Dit resulteert in een gezond binnenklimaat met veel lagere kosten voor klimaatinstallaties.
Circulaire bioharsen en materialen
Bij Plantics ontwikkelt Oesterholt samen met zijn collega’s alternatieven voor (o.a.) PUR/PIR. Alternatieven die het bouwbedrijf uitprobeert. In Emmen is daarvoor een testomgeving gerealiseerd in de vorm van het Field Lab. In dit pilot gebouw zijn de duurzame materialen van Plantics op verschillende manieren toegepast. Over die materialen vertelt Oesterholt vol enthousiasme. “Plantics maakt gebruik van unieke circulaire bioharsen als bestanddeel voor onze circulaire natuurlijke materialen. We bouwen daarbij voort op een uitvinding van de Universiteit van Amsterdam. De harsen zijn volledig plantaardig en zijn de eerste honderd procent biobased thermohardende harsen ter wereld. Gecombineerd met natuurlijke materialen als bijvoorbeeld hennep ontstaan unieke materialen zoals ons hennep biocomposiet. Materialen die niet alleen natuurlijk zijn, maar er ook mooi uitzien en heel sterk zijn.”
Iedereen in keten doet mee
De stap van de eerste thermohardende biohars ter wereld naar de bouwsector blijkt niet groot. Met een Topsector energiesubsidie van de Nederlandse overheid is een groot consortium aan de slag om op basis van de Plantics biohars toe te werken naar CO2 negatieve bouwmaterialen en -elementen. Hierbij zijn alle partijen uit de keten betrokken volgens Oesterholt. “Zo levert een bedrijf uit Noord Nederland de hennepvezel (die tijdens de groei CO2 opneemt) die wij gebruiken als grondstof in ons hennep bio-composiet plaatmateriaal. Dit materiaal wordt zowel in het laboratorium als in de praktijk getest. Hierbij worden tevens bouw- en onderhoudsaspecten geëvalueerd. Een architect, woningcorporatie, distributeur, branchevereniging en twee afval/recyclingbedrijven zijn ook bij het project betrokken. Doel is om de materialen die we ontwikkelen honderd procent herbruikbaar en recyclebaar te maken.”
Loves heeft vanuit Bouwgroep Emmen de rol om vanuit diverse aspecten binnen het bouwproces te kijken naar de praktische toepassing. “Bij het testen kijken we bijvoorbeeld of de bouwmaterialen en elementen bestand zijn tegen verschillende weertypen, maar ook of we de materialen met ons gereedschap kunnen verwerken. Daarnaast besteden we aandacht aan het ontwikkelen van modulaire bouwelementen. Dat ziet er positief uit. Dit is echt het bouwen van de toekomst.”
Nieuw perspectief
Loves en Oesterholt zijn twee mannen die elkaar hebben gevonden met hun duurzame missie in de bouwsector. Juist op het moment dat er in Nederland één miljoen woningen moeten bijkomen. Juist op het moment dat Nederland een ongekende klimaat- en stikstofcrisis kent, staan zij op. Om met biologische bouwmaterialen de bouwsector op zijn kop te zetten. Bouwmaterialen die Nederland ademruimte geven.
Subsidie RVO
Het project maakt gebruik van de subsidieregeling Missiegedreven Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie (MOOI 2020) van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Deze regeling ondersteunt bedrijven, die in consortia samen werken aan het bereiken van de Nederlandse klimaatdoelen. Kijk hier voor meer info: www.rvo.nl/mooi
Plantics
Plantics B.V., opgericht in 2014 en gevestigd in Arnhem, is een spin-off van de Universiteit van Amsterdam en borduurt voort op een revolutionaire uitvinding van deze universiteit. Dit heeft geresulteerd in unieke 100% biologische thermohardende harsen en ’s werelds eerste thermohardende biomaterialen. Samen met haar partners ontwikkelt zij hoogwaardige circulaire en CO2 negatieve producten. Plantics staat aan de vooravond van een enorme groei en wordt steeds meer erkend als game changer. Zo is Plantics Plantics in 2021 samen met haar partner Vepa verkozen tot winnaar van de wereldwijde innovatieprijs Renewable Material of the year 2021 in een wedstrijd georganiseerd door het toonaangevende Duitse Nova Instituut. In het zelfde jaar heeft het financieel dagblad Plantics verkozen tot Nr.1 Climate start-up company in Nederland.
Bouwgroep Emmen
De missie van Bouwgroep Emmen is om zich te ontwikkelen van een bouwbedrijf dat traditioneel bouwt naar een bedrijf dat gezonde woonomgevingen bouwt. Bouwgroep Emmen is vooruitstrevend in het bouwen van passieve huizen. De ervaring leert dat deze bouwwijze leidt tot een sterke afhankelijkheid van ventilatie- en verwarmingssystemen voor een gezond leefklimaat, die een steeds groter deel van het bouwbudget beslaan. In de praktijk zijn de bewoners leken als het gaat om het optimaal laten functioneren van deze systemen. Bouwgroep Emmen wil daarom bouwen met natuurlijke, goed isolerende, ademende materialen die de combinatie van de natuurlijke ventilatie van traditionele bouw en het lage energie gebruik van passief bouwen samenbrengt, tegen betaalbare prijzen.
CO2FIT project: van PUR naar Puur
Partners: Plantics B.V., Bouwgroep Emmen B.V., SHR B.V., Studio Tjeerd Veenhoven, Millvision B.V., Saint-Gobain Solutions B.V. en Sommer Schilderwerken B.V.
Doelstelling: Het op prototype-schaal realiseren van een complete, technisch volwaardige en veilige vervanging van bouwmaterialen met PUR door CO2-negatieve materialen tegen vergelijkbare kosten. Hierbij worden de bouwmaterialen en modulaire bouwelementen gemaakt van niet fossiele, zoveel mogelijk biobased grondstoffen en zijn deze materialen/elementen herbruikbaar en volledig circulair (recyclebaar).
Doelgroep: Isolatie – en bouwsector
Naar de projectwebsite
Discussie zien we graag op Aannemervak, maar wel met respect voor elkaar. Wij vragen daarom om onder volledige naam te reageren. Lees onze andere regels voor discussie hier. Met het plaatsen van een reactie verklaart u zich akkoord met deze regels.