Aannemer is present op de Batimat, de grootste bouwbeurs van Frankrijk die maandag 3 oktober is begonnen en tot en met donderdag 6 oktober plaatsvindt in Parijs. In Hal 1 staan rond het Atelier Low Carbon Construction bedrijven gegroepeerd die met hun materialen, producten en technieken streven naar een zo laag mogelijke CO2-uitstoot. Wat opvalt zijn een drietal partijen die stenen maken door aarde samen te persen: briques de terre compressée (BTC).
Filiater
Het eerste bouwbedrijf dat ik spreek, is het Zuid-Franse Filiater. Dat bedrijf zet met een speciaal daarvoor bestemde machine aarde om tot constructieve blokken, vertelt Marc Mingucci. “Ons doel is om de voor een bouwproject uitgegraven aarde niet af te voeren naar een stortplaats, maar om de aarde te hergebruiken voor het maken van blokken die even sterk zijn als gewapend beton.”
Een speciale machine produceert ter plaatse van de bouwplaats in vijftien minuten tijd één blok samengeperste aarde. Verhitten is niet nodig, wel is er een droogtijd van twee tot drie weken. Daarna is het blok hard als steen. Mingucci stelt dat 85% van de uitgegraven aarde gebruikt kan worden voor de productie van blokken ten behoeve van een bouwproject. De blokken zijn 50 of 80 cm lang, de langste wegen 350 kilo per stuk. Met de blokken kan volgens Mingucci in aardbevingsgebied tot drie verdiepingen hoog constructief veilig gebouwd worden.
“Gewoonlijk komt er een vrachtwagen om de aarde af te voeren, en een vrachtwagen om het beton aan te leveren,” vertelt Mingucci. “En dat vinden wij niet normaal. Eigenlijk bouwen wij zoals onze voor-voorvaderen dat deden. Zij bouwden huizen van de aarde en de stenen die zij ter plaatse vonden. Wij doen dat ook, maar wel met respect voor de regels die de verzekeraars hier in Frankrijk stellen. Daarom zijn de blokken water-, vuur- en aardbevingsbestendig.” Filiater heeft al dertig jaar ervaring met het bouwen van huizen met deze blokken en bouwt momenteel aan een huisartsencentrum van één verdieping hoog.
Cycle Terre
Een andere partij die ook zonder verhitting en met ter plaatse gedolven natuurlijke materialen constructieve blokken maakt is het aan de rand van Parijs gevestigde Cycle Terre. Dit bedrijf bestaat slechts een jaar, maar heeft al meerdere grote opdrachten gekregen voor bouwprojecten in Parijs.
“Ons product bestaat uit aarde, zand en regenwater – er zit geen cement in”, vertelt directeur Teddy Dusausaye. “We mixen de materialen, drukken ze samen en laten de blokken drogen. Hiervoor gebruiken we een machine die op jaarbasis 500.000 blokken kan produceren. De CO2-uitstoot van deze werkwijze bedraagt slechts één kilo per vierkante meter. We maken overigens ook zelf ter plaatse de mortel.”
Met de blokken bouwt Cycle Terre huizen, maar vaker nog openbare gebouwen zoals scholen. “Op dit moment bouwen we in Parijs aan een concertgebouw, met plek voor 10.000 stoelen”, vertelt Dusausaye. “En een sportcomplex vlak achter Stade de France voor de Olympische Spelen in 2024.” De reden voor deze opdrachten? “Ik denk omdat wij CSTB-gecertificeerd zijn, en natuurlijk omdat onze stenen een heel lage CO2-impact hebben.”
La Brique de Guyane
Ook in Frans-Guyana worden stenen gemaakt door aarde samen te persen, en wel door La Brique de Guyane. “Voor onze stenen gebruiken we lateriet”, vertelt directeur Stéphane Lambert. Lateriet is een oranjerode kleiachtige, aluminium- en ijzerrijke grondsoort die bij uitdroging steenhard wordt. Na samenpersing worden de stenen in een container gelegd waar ze door de zon verhit worden – en dus uitdrogen en uitharden.
“Van de stenen maken we binnen- en buitenmuren, maar ze kunnen ook gebruikt worden voor het maken van stoven”, vertelt Killian Le Faucher, werknemer bij La Brique de Guyane. Hij laat zien dat in de stenen die ze op de beurs tonen, ronde gaten zitten waar eenvoudig elektriciteitskabels doorheen getrokken kunnen worden.
De stenen worden in Frans-Guyana gebruikt voor het realiseren van gebouwen, maar ze worden ook geëxporteerd naar Frankrijk. Lambert: “Vanuit Parijs komen in Frans-Guyana regelmatig schepen met volle containers aan. Vervolgens gaan die containers weer leeg terug naar Frankrijk. Die zetten wij in om de stenen naar Europa te vervoeren.”
Naast de missie om “low carbon, low cost en low tech” stenen te produceren voor met name tropische landen, heeft La Brique de Guyana ook een andere missie: het voorzien in werkgelegenheid voor de plaatselijke bevolking. Want naast de raketlanceerinstallaties van de ArianeGroup kent dit Zuid-Amerikaanse land nauwelijks industrie. Lambert: “Wij helpen veertig families aan een inkomen.”
Overigens zit er wel iets van cement in de stenen, zo’n 10 procent. Lambert: “Ons volgende doel is om geen cement meer te gebruiken en de stenen van louter natuurlijke materialen te maken. Dat zou een mooie innovatie zijn vanuit Frans-Guyana! Op de volgende Batimat hopen we onze oplossing te kunnen tonen.”
Foto’s: Wouter de Vries
Discussie zien we graag op Aannemervak, maar wel met respect voor elkaar. Wij vragen daarom om onder volledige naam te reageren. Lees onze andere regels voor discussie hier. Met het plaatsen van een reactie verklaart u zich akkoord met deze regels.