Laatst sprak ik met mijn uitvoerder over één van de projecten waar we aan werken. Het dak met alle dakpannen moest worden vervangen. We zetten daarvoor altijd een steiger neer, inclusief alle bijbehorende veiligheidsvoorzieningen. In zo’n situatie is veiligheid echt een onderdeel van het werk.
Maar wat nu als er twee pannen kapot zijn? De dakpannen kosten een paar euro en het is hooguit een kwartiertje werk. Gaan we die pannen op een veilige manier vervangen net als bij het hele dak? Of is de gedachte dan: het is maar heel weinig werk, we doen het even snel zónder de veiligheidsvoorzieningen?
Mijn standpunt is: we mogen veiligheid en werkuitvoering nooit splitsen. Werken betekent altijd veilig werken. Dus die twee pannen vervangen kost niet een paar euro maar 150 euro, want het moet altijd op een veilige manier gebeuren. Iedereen die werkzaam is in de bouw zou de mindset moeten hebben: je voert geen werk uit als het niet veilig is.
Om die verandering in bewustzijn te creëren binnen onze sector zijn verschillende initiatieven ontplooid. De Bewust Veilig, Iedere Dag-campagne van Bouwend Nederland bijvoorbeeld. De campagne borduurt voort op de jaarlijkse Bewust Veilig-Dag, die afgelopen maart voor de tweede keer werd georganiseerd. Het aantal deelnemende bedrijven aan deze dag is dit jaar verdubbeld. Het onderwerp leeft dus erg bij bedrijven.
Een belangrijke spil in de campagne is het platform bewustveiligiederedag.nl. Op dit platform worden bestaande initiatieven en tools gebundeld. Onder andere de Life Saving Rules – laten we ze in het Nederlands maar gewoon levensreddende regels noemen zijn daar te vinden.
Deze regels bestaan uit vier hoofdcategorieën:
- Ik accepteer alleen een veilige werkplek
- Ik werk veilig of ik werk niet
- Ik onderneem actie bij onveilige situaties
- Alcohol en drugs zijn uit den boze
Onder deze vier categorieën hangen regels die de werknemer helpt dagelijks veilig te werken. Je kunt als werknemer met die regels in de hand altijd een bewuste keuze maken: ik ga het werk wel of niet uitvoeren. Ik vind ook dat medewerkers het recht hebben om het werk niet uit te voeren als het niet veilig kan.
In andere branches wordt al meer vanuit dit gedachtegoed gewerkt. Neem bijvoorbeeld Shell: de werknemers gaven aan druk te voelen vanuit het bedrijf en marchandeerden daarom met veiligheid. De reactie van de toenmalige CEO van Shell was: Jullie doen niets voor míj. Er is geen enkele taak die ik jullie opleg die jullie moeten doen als dat niet veilig is. Het signaal dat hij hiermee gaf, is dat werkgevers nooit van hun werknemers zullen vragen in onveilige situaties te werken.
Werkgevers spelen hierbij dus een belangrijke rol. Zij moeten een open cultuur creëren. Een cultuur waarin we het dialoog met elkaar kunnen gaan en incidenten melden. Het moet normaal zijn om veilig te werken. En als werknemer te kunnen zeggen: ik werk veilig of ik werk niet.
Terug naar het voorbeeld van de dakpannen: alle betrokken partijen hebben hierbij hun verantwoordelijkheid. Iedereen zal daarin hetzelfde standpunt moeten nemen: veilig werken of niet. De verschillende initiatieven dragen eraan bij om iedereen binnen de sector veiligheidsbewust te maken. Laten we samen werk maken van veiligheid: we zijn op de goede weg.
Peter Koenders is directeur van Koenders Totaalbouw en voorzitter van de Taskforce Veiligheid & Arbeidsomstandigheden van Bouwend Nederland. De ambitie: nul doden in de bouw.
Discussie zien we graag op Aannemervak, maar wel met respect voor elkaar. Wij vragen daarom om onder volledige naam te reageren. Lees onze andere regels voor discussie hier. Met het plaatsen van een reactie verklaart u zich akkoord met deze regels.