Bij bouwgeschillen wordt bijna standaard de afslag naar de rechtbank genomen. Terwijl de meeste van die geschillen daar helemaal niet thuishoren. En winnaars zijn er bij gerechtelijke procedures zelden. Wat je wel kunt verwachten: veel gedoe, één tot drie jaar bouwvertraging en torenhoge kosten. “Onnodig”, zegt Jan Zeldenthuis van Janze Expertisebureau. “Want er bestaat ook nog zoiets als bouwmediation.”
Er samen uitkomen. Dat lijkt een onmogelijke opgave als er op een project dat je onderhanden hebt haat en nijd is ontstaan. Als een discussie over een schadegeval is uitgemond in een onvervalst potje moddergooien. Er over en weer gevoelige snaren worden geraakt die niets meer met de bouw te maken hebben. En toch is dat het idee achter bouwmediation: het oplossen van een geschil door de partijen zelf, onder leiding van een onafhankelijke derde. MfN-register bouwmediator Jan Zeldenthuis is zo’n gespreksleider. “Bij geschillen is doorgaans 85 procent emotie aanwezig. Door dat uit het gesprek te halen, creëer je openingen.”
Acceptabele oplossing
De bouwmediator laat elke deelnemer zijn of haar kant van het verhaal vertellen. In alle openheid en vertrouwelijkheid, zonder dat hier negatieve gevolgen aan zijn verbonden. Want er geldt voor alle partijen een geheimhoudingsplicht. Ze mogen elkaar niet in een kwaad daglicht zetten. “Dat voorkomt dat je moet praten met een knijper op de neus.” In een soort van brainstormsessie bedenken de deelnemers vervolgens allerlei scenario’s, om uiteindelijk tot een voor iedereen acceptabele oplossing te komen. “Als het resultaat bij beide partijen pijn doet, is de mediation geslaagd. Dat betekent immers dat een ieder concessies heeft gedaan om tot een akkoord te komen.” De afspraken worden beschreven in een bindende vaststellingsovereenkomst. Partijen zijn verplicht tot nakoming.
‘Als de oplossing bij beide partijen pijn doet, is de bouwmediation geslaagd’
Zelf in de hand houden
Bij mediation bepalen de deelnemers dus zelf het verloop van het gesprek en het resultaat. Ze hebben het helemaal zelf in de hand. In tegenstelling tot wanneer je een conflict voor de geschillencommissie brengt, er een arbitragezaak van maakt of er de kantonrechter naar laat kijken. “Op zo’n moment beslist een ander over jouw geschil. Je hebt er geen vat meer op. Niet op de uitkomst, maar ook niet op de kosten. En al die tijd ligt het betreffende bouwproject vaak stil. Om alsnog tot een regeling te komen, komt het aan het einde van het proces regelmatig voor dat de rechter partijen naar de gang stuurt om de zaak daar alsnog samen te beslechten. Dat is dan de uitkomst van een slepend lange juridische procedure.”
Hobbels nemen
Nee, dan liever snel een streep onder issues. Waar je zou denken dat het logisch is om meteen het grootste en ogenschijnlijk onoverbrugbare geschilpunt aan te pakken, doet Zeldenthuis dat juist niet. “Bij bouwgeschillen gaat het vaak om meerdere gebreken. Mijn focus ligt eerst op de punten waar partijen het wél over eens kunnen worden. De weg naar het oplossen van het grootste punt wordt dan korter. Als over zeven van de tien geschilpunten overeenstemming is bereikt, zal het met de overige drie punten makkelijker gaan. Er zijn al hobbels genomen.”
Bouw als specialisatie
Zeldenthuis adviseert aannemers die zijn verwikkeld in een geschil om zo snel mogelijk – nog voor escalatie – een mediator in te schakelen. Meer specifiek: een MfN- register mediator gespecialiseerd in de bouw. Zo iemand is hoog gekwalificeerd, wordt doorlopend getoetst en heeft verstand van bouwzaken. “Want je wilt een gespreksleider die maximale kennis van zaken heeft, die weet wat hij doet. Iemand ook die snapt wat een uiteindelijke oplossing betekent voor jouw dagelijkse praktijk van bouwen.”
Discussie zien we graag op Aannemervak, maar wel met respect voor elkaar. Wij vragen daarom om onder volledige naam te reageren. Lees onze andere regels voor discussie hier. Met het plaatsen van een reactie verklaart u zich akkoord met deze regels.