Dakramen en dakkapellen goed inbouwen? Daar komt meer bij kijken dan menig vakman denkt, ziet onafhankelijk keurmerk Dakvenstermeesters bij praktijktrainingen. Over constructieaanpassingen, de waterkerende manchet en waarom inbouwen volgens het boekje nog kritieker wordt met de komst van de Wkb.
“Een scharnierkap is een driehoek. Zaag je daar een gat in, dan doet-ie dit.” Haico Krijnen, lid van de stuurgroep van het Dakvenstermeesters Montage Keurmerk, maakt een beweging met zijn handen om te laten zien hoe de driehoek uit zijn verband raakt. Ofwel: wat de krachten in zo’n dak doen als er zonder constructieaanpassing een dakraam in wordt gemonteerd.
Een dakraam, zo legt hij uit, heeft vier drukpunten. De sporen van een kap zijn berekend op circa 5 meter lengte zonder extra drukpunten. En zal dus waarschijnlijk gaan doorzakken zonder extra maatregelen. “Als we dat tijdens trainingen uitleggen, gaat er vaak een lampje branden bij de aanwezigen. En dan wordt ook duidelijk dat het niet even met een balkje ertussen is op te vangen.”
Persoonsgebonden certificaat
Dakvenstermeesters traint uitvoerende bedrijven op de kneepjes van het vak. Er is een training voor het inbouwen van daglichtproducten in het hellende dak, een training met betrekking tot ruimtewinners – dakkapellen en dakserres – en een training die constructieve aanpassingen behandelt. ’s Ochtends theorie, ’s middags praktijk.
Fabrikanten? Die moeten zorgen voor goede, complete producten die aan de eisen voldoen, maar de vakman is verantwoordelijk voor de correcte inbouw. Dakvenstermeesters hamert hierop, samen met certificeringsinstantie SKH, fabrikanten (Velux, Fakro en Roto), de VLOK en de branchevereniging voor de timmerfabrikanten (NBvT).
De onderlegger is de BGS-009, een kwaliteitsnorm die SKH opstelde en waarop de trainingen zijn gebaseerd. Wie zo’n training volgt, krijgt een persoonsgebonden certificaat. “SKH gaat voor certificering, zodat mensen het goed gaan uitvoeren. Want je kunt wel alleen voorschriften neerleggen, maar gaan vakmensen die ook volgen?”
Stroomdiagram constructies
Terug naar de scharnierkap: hoe hoort dat dan? Voor het correct inbouwen van een dakraam in zo’n kap geldt een eenvoudige vuistregel: de hoeveelheid sporen die je weghaalt moeten zowel links als rechts van het dakraam worden teruggebracht, vanaf draagvlak onderin tot aan de nok. Dakvenstermeesters heeft samen met SKH een stroomdiagram opgezet voor het aanbrengen van een dakraam of dakkapel. Zo kan een timmerman nagaan welke balken hij moet terugbrengen. Krijnen: “Dat wordt nu vaak niet gedaan, want dat kost veel tijd en de klant extra geld, maar je bent dan wel een kap aan het aanpassen op een manier waarop het niet hoort. Daarom juich ik de Wkb toe.”
Ruimer aansprakelijk
De Wkb – Wet kwaliteitsborging voor het bouwen – maakt een correcte inbouw van dakramen en dakkapellen kritieker. Aannemers – in de breedste zin van het woord, óók klusbedrijven en zzp’ers – worden namelijk ruimer aansprakelijk voor hun werk en moeten aantoonbaar goed bouwen.
Voor de nieuwbouw en grotere renovatieprojecten kijkt na invoering een kwaliteitsborger mee met het werk van de aannemer. Die zal daarop letten. Bij kleine werken in de bestaande bouw, zoals het inbouwen van een dakkapel of een dakraam, komt deze controleur niet kijken. Maar: alle bouwwerken – ook dakkapellen en dakramen – horen te voldoen aan het Bouwbesluit (straks Besluit bouwwerken leefomgeving).
Gevolgen voor iedere vakman
“Veel Wkb-nieuws gaat over het stelsel met die kwaliteitsborger, maar de aansprakelijkheid heeft gevolgen voor iedere vakman met een bus en een tas gereedschap”, zegt Krijnen. “Lekkage door een verkeerd ingebouwde dakkapel? Dat komt straks sneller op het bordje van de vakman. Het is daarom van belang om te kunnen laten zien dat je goed hebt ingebouwd. Ik zie dat overigens ook gewoon als een handleiding voor je werk. Iedereen kan tegenwoordig foto’s maken met zijn telefoon en appen, dus het hoeft ook niet moeilijk te zijn.”
Het Bouwbesluit waarnaar de Wkb verwijst, bevat regels over veiligheid (zoals de doorvalhoogte), waterdichtheid, brandwerendheid, isolatiewaardes, constructieaanpassingen en minimale afstanden tot de buren en de rookgasafvoer. “Die behandelen we allemaal tijdens trainingen.”
Daarbij is de BGS-009 een meer begrijpelijke uitwerking van de bouwregels. “Geschreven voor de timmerman”, zoals Krijnen het zegt. Dakvenstermeesters heeft hieruit bovendien een aantal voor iedereen te downloaden richtlijnen opgesteld.
Waterkerend manchet
De eerste richtlijn – dit voorjaar gepubliceerd op de website – gaat over de waterkerende manchet. Onderbelicht bij een goede inbouw van een dakraam. Alle fabrikanten hebben er een, maar veel bouwers laten dit product links liggen. “De gemiddelde timmerman weet dat er gootstukken om een dakraam moeten, maar kennen de toegevoegde waarde van de manchet niet.”
De waterkerende manchet houdt vocht weg van de aansluiting, zodat er geen vocht in de constructie kan dringen. “Onder een gootstuk – gemaakt van aluminium of een vergelijkbare legering – staat iedere dag condens. Dat loopt zonder waterkerend manchet druppelsgewijs iedere keer in de constructie. Bij een foliedak uit de fabriek dat goed is aangesloten, loopt dat vocht via het doek weg. Dan is dat in feite de waterkerende manchet. Maar op alle harde platen en dergelijke, loopt dat vocht in de constructie.” Dat gaat niemand direct zien. “Totdat je na verloop van tijd een keer achter de knieschotten kijkt.”
Isolatiewaardes
Ook goed om op te letten: de isolatiewaarde. Hierbij is het van belang te weten hoe oud de woning in kwestie is. Het Bouwbesluit is van 2012 en alles vanaf dat jaar moet aan de minimale U-waarde van 1,6 voldoen, zo legt Krijnen uit. “Alles vóór 2012 is vervangingsmarkt; daarbij volstaat een U-waarde van 2,2 voor een dakraam.”
Voor het dak van de dakkapel – schuin of plat – gelden dezelfde eisen als voor het dak waarin deze dakkapel komt: een Rc van 6,3. De eisen aan de wangen van de dakkapel komen overeen met die voor een paneelvulling: daarvoor staat een minimale U-waarde van 1,6.
Dit artikel is eerder gepubliceerd in Aannemer 5-2023.
Discussie zien we graag op Aannemervak, maar wel met respect voor elkaar. Wij vragen daarom om onder volledige naam te reageren. Lees onze andere regels voor discussie hier. Met het plaatsen van een reactie verklaart u zich akkoord met deze regels.