Het was een moeizame maar geslaagde exercitie: de eerste toepassing van de Wet Kwaliteitsborging bij een woningbouwproject van Nijhuis Bouw. Grootste struikelblok? Alle bewijslast van bouwpartners boven water krijgen. “Toeleveranciers en (onder)aannemers zijn gewoon niet gewend om zo te werken.”
Het is een nuchtere constatering van projectleider Frank van Munster van hoofdaannemer Nijhuis Bouw uit Rijssen die samen met Nieman Kwaliteitsborging en alle bouwpartners het proces in goede banen moest leiden.
Tijdens het ontwerp- en bouwproces van het project Binnenhofjes fase II in Zwolle zijn alle uitvoerende risico’s geïnventariseerd, beheersmaatregelen genomen en is de bewijslast vastgelegd in een online bouwdossier.
Ondanks dat het pad ernaartoe zeker niet over rozen liep, toont Van Munster zich content. Het toepassen van de Wet Kwaliteitsborging krijgt zeker een vervolg in enkele woningbouwprojecten van Nijhuis. Noodzakelijk ook, want de Tweede Kamer heeft ingestemd met de nieuwe wet die 1 januari 2018 van kracht wordt. Nijhuis Bouw wil vanaf dat moment goed beslagen ten ijs komen en de kwaliteitsborging onder de knie hebben.
Niet gewend aan kwaliteitsborging
Van Munster licht toe: “Dankzij ons Trento-woningconcept werkten we al aan kwaliteitsbeheersing en -toetsing. Onze denkwijze wijkt niet zo gek veel af van de normen en uitgangspunten van de Wet Kwaliteitsborging. Alleen waren wij en onze vaste bouwpartners niet gewend aan het registreren en vastleggen van de bouwkundige kwaliteit in een online as built-dossier. Het heeft ons bij dit project best veel moeite en tijd gekost om de bewijslast zoals kwaliteitsattesten, productcertificeringen of normeringsrapporten, bij enkele van onze partners boven water te krijgen. De ene partner was wat dat betreft verder in zijn denken en doen dan de andere. Maar uiteindelijk is het ons gelukt.”
Omdat het project is gerealiseerd volgens UAV-GC, was het relatief makkelijk om hier een pilotproject van te maken met betrekking tot de Wet Kwaliteitsborging. Maar wat vraagt de wet en hoe vlieg je zoiets als uitvoerder(s) aan? Vaste partner van Nijhuis Bouw, Nieman Raadgevende Ingenieurs, bood de helpende hand; Nieman Kwaliteitsborging had zich al verdiept in de Wet Kwaliteitsborging die immers al jarenlang ter discussie staat.
Nieman Kwaliteitsborging heeft een dashboard uitgewerkt onder de noemer Plan Do Check Act. In grote lijnen komt dit traject erop neer dat prestatieafspraken en wettelijke kwaliteitsnormen volgens een gestructureerd patroon door de uitvoerende partijen worden geregistreerd, gemonitord, gecontroleerd en waar nodig worden bijgestuurd door het complete bouwteam, onder begeleiding van een kwaliteitsborger. “Het vergt heel veel discipline bij alle partijen om continu volgens de PDCA-cyclus te opereren”, is de ervaring van Van Munster. “Het principe is dat elke toeleverancier de kwaliteit van zijn product moet aantonen en borgen. Als hoofdaannemer leggen wij de aansprakelijkheid neer bij de leverancier. Dat leggen we aan de voorkant van het uitvoeringsproces contractueel vast.”
Digitale applicaties
Na het uitvoeren van een nulmeting op het gebied van risico- en kwaliteitsmanagement konden alle toeleveranciers en uitvoerende aannemers bij dit project aan de slag met de Wet Kwaliteitsborging. Ze maakten hierbij gebruik van QR Controls, een digitale applicatie waarin bouwkundige en arbo-risico’s worden geïnventariseerd, gemanaged en waarin de kwaliteit van het werk en product wordt aangetoond.
“Een digitaal, eenvoudig te gebruiken systeem voor zowel de bouwende partijen als de onafhankelijke kwaliteitsborger is een pre”, zegt Jan Pieter van Dalen, Manager en Senior Consultant bij Nieman Kwaliteitsborging. “QR Controls verbindt de theorie van risicomanagement en kwaliteitsborging duidelijk met de praktijk”, vervolgt hij. “De tools zorgen ervoor dat beslissingen en acties tijdens en na afronding van het project traceerbaar zijn. Dit maakt het eenvoudig om de verantwoording van keuzes te onderbouwen.”
Kwaliteit direct aantonen
Van groot belang is dat alle keuzes, risico’s en prestatieafspraken worden vastgelegd, zodat deze in no-time gepresenteerd kunnen worden. “Een leerpunt van dit project is dat er niet alleen in de uitvoeringsfase aan het as built-dossier moet worden gewerkt maar dat de keuzes in de voorgaande fase ook in dat dossier moeten worden opgenomen. Het mag geen week duren om een in de uitvoering gestelde vraag beantwoord te krijgen. Als de kwaliteitsborger aan een uitvoerder vraagt of de gevel voldoet aan een Rc-waarde van 4,5, dan moeten die data gelijk kunnen worden aangetoond”, zegt Martin Harbers, kwaliteitsborger bij Nieman.
Het is de vraag of een bouwbedrijf met drie man personeel of een zzp’er ook met de Wet Kwaliteitsborging uit de voeten kan. Deze categorie bouwers kan niet veel tijd en geld investeren. “We zijn bezig allerlei hulpmiddelen te ontwikkelen om de zelfstandige en het kleinbedrijf te ontzorgen met een risico-inventarisatie”, zegt Van Dalen. “Het zal in de praktijk zo zijn dat de kwaliteitsborger bij de zzp’ers meer moet bijsturen dan bij grotere bouwbedrijven. Maar de digitale tools die momenteel ontwikkeld worden zullen de kleine bedrijven veel rompslomp besparen. Hoe dan ook, het is nu het moment om je op de Wet Kwaliteitsborging voor te bereiden.”
Productie Kwaliteitsborging
Dit artikel is onderdeel van een productie over Nijhuis Bouw en kwaliteitsborging. Lees hier de andere artikelen uit de serie:
Discussie zien we graag op Aannemervak, maar wel met respect voor elkaar. Wij vragen daarom om onder volledige naam te reageren. Lees onze andere regels voor discussie hier. Met het plaatsen van een reactie verklaart u zich akkoord met deze regels.