Kleine bouwwerken makkelijker borgen

Voor kleine bouwwerken onder de Wkb wordt gewerkt aan een eenvoudige manier van borgen, zodat de kosten in verhouding blijven tot de grootte van het project.

Hij heeft zelf in het verleden “heel wat aanbouwtjes met de hand gemaakt”. Martijn Broeze – toen timmerman, nu werkzaam bij kwaliteitsborger PlanGarant – weet hoe het in de praktijk gaat. Bij kleinere bouwbedrijven is er vaak geen aparte werkvoorbereider. “De baas is projectleider, werkvoorbereider en meewerkend voorman in één. Vanuit die bril is dit opgesteld.”

‘Dit’ gaat over het initiatief van zijn organisatie om samen met BouwGarant, SKG-IKOB, BuildingChanges en KiK-KOMO tot een eenvoudige manier van borgen te komen voor kleine bouwwerken. De borger doet daarbij het minimale en de aannemer krijgt op basis van een checklist goede handvatten om het nodige bewijs te leveren. Want, zo zei hij tijdens het webinar de Wkb-lunch op 6 oktober: “Als de gemiddelde dakopbouw 40.000 euro kost, kan het natuurlijk niet zo zijn dat je tien procent van de kosten kwijt bent aan een kwaliteitsborger.”

Dit initiatief is met name gericht op verbouwingen met Wkb-plichtige activiteiten. Er zijn straks na de invoering van de wet – net als nu – verbouwingen vergunningsvrij. Denk: het dakraam, de dakkapel, een uitbouw van 4 meter. Maar er is een categorie daarboven waar de borger wel mee gaat kijken. “We hebben ons daarbij afgevraagd: wat zijn de veelvoorkomende gevallen die je bij een verbouwing aantreft? Daar hebben we specifiek per geval een checklist voor gemaakt.”

Kleine bouwwerken

Voor de volgende kleine bouwwerken wordt zo’n checklist ontwikkeld:

• Dakopbouw.
• Uitbreiding van een woning.
• Bijbehorend bouwwerk of een vergelijkbaar hoofdgebouw. Als voorbeeld valt te denken aan een agrarisch perceel waarop als eerste gebouw of als bijbehorend bouwwerk een kleine wagenloods wordt gebouwd.
• Constructieve wijzigingen: een verbouwing in een woning waarbij de draagconstructie wordt aangepast. Zoals het plaatsen van een stalen balk bij een doorbreking van een dragende muur of het vervangen van de begane-grondvloer – houten balklaag eruit, geïsoleerde betonvloer erin.
• Aanpassingen in een brandcompartiment bij een kleine verbouwing. Neem een winkel met daarboven een woonruimte waar een nieuw brandvertragend plafond in komt.
• Bouwwerk geen gebouw zijnde. Voorbeelden daarvan zijn een hoge terreinafscheiding, standbeeld of een afdak met slechts één muur.

Gerechtvaardigd vertrouwen

De kwaliteitsborger moet straks een borgingsplan opstellen. Dat is voor bovenstaande typen verbouwingen snel met een paar klikken te maken. Na akkoord van de borger kan de initiatiefnemer het indienen bij de gemeente. Gaandeweg het project moet hij vanuit dat borgingsplan een aantal zaken keuren en vastleggen. Nemen we de dakopbouw als voorbeeld, dan zijn dat bijvoorbeeld:

• Isolatie van eventuele gevelopbouw.
• Stukje van het metselwerk.
• Constructieve veiligheid van het platte dak.
• Kozijnen en ramen.
• Ventilatie.
• Brandveiligheid.

Het verzamelen van bewijs kan de aannemer doen en is opgedeeld in een deel werkvoorbereiding en een deel uitvoering. Constructieve berekeningen en tekeningen kun je in de voorbereiding al klaarzetten voor het dossier. Vanuit de uitvoering gaat het dan vooral om foto’s van het gemaakte werk. Wordt er bijvoorbeeld een stalen balk geplaatst? Zo ja, maak een foto van de stalen balk inclusief de verankeringen en noteer de afmetingen van de stalen balk. “Dat is voor ons ter verificatie. Als er berekend is dat er een stalen balk van 16 cm in moet, bewijst dit dat er ook daadwerkelijk een stalen balk van 16 cm in zit”, zegt Broeze.

Het dossier dat zo wordt opgebouwd kan de kwaliteitsborger vervolgens verifiëren: klopt dit met het Bouwbesluit? “En dan kunnen wij met gerechtvaardigd vertrouwen zeggen dat het voldoet en de eindverklaring afgeven.”

Beschikbaar voor alle instrumentaanbieders
De checklisten zijn zo goed als klaar. Lars Kiebert van KiK laat weten dat ze de komende een à twee maanden beschikbaar zijn in de KiK-tool. De templates komen vrij beschikbaar voor alle instrumentaanbieders.

Risicogestuurd werken

Volgens Hajé van Egmond – beleidsadviseur kwaliteitsborging bij het ministerie van BZK en ook aan tafel tijdens de Wkb-lunch op 6 oktober – een prachtig voorbeeld van de uitgangspunten van de wet. Het gerechtvaardigd vertrouwen dat borger en aannemer samen moeten opbouwen is één, het risicogestuurd werken is twee. “Klein bouwwerk, kleine risico’s, kleine inspanning. Vanuit BZK vinden we het dit ook waard om te ondersteunen.” Het initiatief moet kleine verbouwingen waar kwaliteitsborging nodig is makkelijker maken en ook dubbel werk voorkomen. “Installateurs bijvoorbeeld zijn op een aantal onderdelen best goed georganiseerd, hebben goede controlesystemen – dat moet de kwaliteitsborger niet nog een keer doen. Als we dat beter op elkaar afstemmen, dan denk ik dat dit heel effectief kan en met minder kosten dan nu uit de proefprojecten naar voren komt.”