We willen de veiligheidscultuur in de bouw veranderen. Een VCA-checklist, een V&G-plan, het keuren van materieel – allemaal belangrijk om te doen, maar alleen hiermee gaat het niet lukken. Dit zijn namelijk allemaal technische acties die je kunt afvinken. Een cultuurverandering houdt in dat we er als aannemers continu mee bezig zijn; dat veiligheid tussen de oren zit. Een onderdeel van het werk is.
Daarvoor hebben we andere normen nodig. Andere motivaties. Meer intrinsieke motivatie vooral ook. De overheid – meer specifiek de Rijksvastgoeddienst – probeert die motivatie aan te jagen via de Veiligheidsladder: een beoordelingsmethode om het veiligheidsbewustzijn en bewust veilig handelen in bedrijven te meten. Deze ladder stelt vragen als: hoe ben je als bedrijf intern met veiligheid bezig? Hoe is dat ingebed in je organisatie? Er gelden minimum eisen, maar het werkt ook proportioneel. Dat wil zeggen: een werk met een hoge waarde en hoge impact qua veiligheid, vereist meer stappen op de ladder. Bij een kleinere klus die binnen wordt uitgevoerd, is het veiligheidsrisico laag en mag je een trede lager staan.
Hoe je aan de ladder kunt voldoet? Daar is een NEN-norm voor opgezet. Er worden audits uitgevoerd en er is een te behalen certificaat. Grote aannemers werken hier al mee, maar de vraag is hoe deze ook geschikt kan worden gemaakt voor mkb-bedrijven die zich niet zo snel zullen laten certificeren. Want wat er bedacht is, is heel goed en heeft impact op de veiligheidscultuur.
De oplossing bij de Veiligheidsladder ligt in een vorm van self assessment die mag worden gebruikt bij werken die minder veiligheidsrisico met zich mee brengen. Hierbij kunnen mkb-bedrijven zelf zaken via een online questionaire invullen en laten beoordelen door een externe adviseur. Een stap verder is de ervaringsaudit, dat wel door een externe wordt uitgevoerd maar zonder kostbare certificatie. Hierdoor komt de Veiligheidsladder ook binnen bereik van mkb-bedrijven die ook voor overheden (willen) werken.
Ik wil ook graag wijzen op een mooie aanvulling hierop waar álle mkb-bedrijven mee aan de slag kunnen. In een gesprek met Aboma kwam de Veiligheidscultuurscan naar voren. Deze kijkt op een aantal niveaus – zoals techniek en organisatie – hoe het onderwerp leeft binnen een bedrijf. In een diagram staat vervolgens een aantal verbetergebieden in je organisatie.
Al vóór de Veiligheidsladder waren onder anderen Dura Vermeer en TBI met deze cultuurscan bezig. Zij stappen nu over naar de Veiligheidsladder, maar hebben aangegeven dat dit een goede scan is voor bedrijven die niet met de Veiligheidsladder te maken krijgen. Zij zien daar het belang van in en ondersteunen Aboma in het breder geschikt maken van de cultuurscan voor alle mkb-bedrijven in de bouw. Dit is mooi: een stuk ervaring vanuit de grote bedrijven wordt zo meegenomen. Want kleinere bedrijven werken weliswaar anders, als het om veiligheidscultuur gaat, is er geen verschil. Een timmerman van Dura Vermeer moet op dezelfde wijze over veiligheid nadenken als mijn timmerman. Op deze manier kunnen bouwbedrijven van elkaar leren.
Peter Koenders is directeur van Koenders Totaalbouw en voorzitter van de Taskforce Veiligheid & Arbeidsomstandigheden van Bouwend Nederland. De ambitie: nul doden in de bouw.
Discussie zien we graag op Aannemervak, maar wel met respect voor elkaar. Wij vragen daarom om onder volledige naam te reageren. Lees onze andere regels voor discussie hier. Met het plaatsen van een reactie verklaart u zich akkoord met deze regels.