Meterkast als uitgangspunt bij nieuwbouw

De meterkast als uitgangspunt bij nieuwbouw. Van Wijnen Noord brengt dit samen met de nutsbedrijven in Assen in de praktijk. De experimentele werkwijze is inmiddels de standaard voor de bouwer uit Groningen. “Dit komt de kwaliteit van het werk ten goede.”

De aansluiting op de nutsvoorzieningen is vaak een van de laatste onderdelen bij de realisatie van nieuwbouwwoningen. Voor de monteurs van de nutsbedrijven lastig met het oog op alle obstakels zoals steigers en materieel voor afbouw. Voor de aannemer lastig omdat er soms moet worden gewacht tot het moment dat de woning op de nutsvoorzieningen is aangesloten. “Omdat veel geprefabriceerd wordt, lopen ruw- en afbouw vaak gelijk op. Dan ontstaat de vraag waar in de bouwsystematiek nog winst valt te halen. Door de meterkast in het begin van het proces te plaatsen hebben de nutsbedrijven vrij baan en lopen we elkaar niet in de weg”, legt hoofduitvoerder Erik Aikes van Van Wijnen Noord uit.

Proefwoning

In de recreatiebouw wordt deze manier van werken al langer toegepast, omdat de partijen zelf vaak de nutsvoorzieningen beheren. Van Wijnen experimenteerde al met de nieuwe manier van werken bij een proefwoning, die in Gorredijk werd gerealiseerd. “De nutspartijen stemden in met een pilot voor woonpark Diepstroeten in Assen. Inmiddels heeft de meterkast een vierde fase van verbeteringen ondergaan. Nu hebben we een standaard werkwijze en een standaard kast.”

Twee randvoorwaarden

De meterkast is feitelijk een houten omhulsel, die op de plek wordt gezet waar de nutsvoorzieningen uit de betonnen vloer komen. “Er zijn twee randvoorwaarden die een locatie geschikt maken voor deze bouwsystematiek. In eerste instantie is van belang dat de infrastructuur voor de nutsvoorzieningen aanwezig is. Bij sommige projecten komt dit pas in een later stadium aan de orde en dan heeft het ook niet veel zin om de meterkast als eerste te plaatsen. Een andere voorwaarde is het bekend zijn van de huisnummers van de woningen, die op de nutsvoorzieningen worden aangesloten. Anders kun je ook geen aanvragen doen.”

De nutsbedrijven hebben na de plaatsing van de meterkast vijf dagen de tijd om de aansluitingen en meters voor onder andere stroom, gas, telecommunicatie en water aan te brengen. Vervolgens plaatst Van Wijnen de bouwsteiger en wordt de woning om de meterkast heen gebouwd. “Als wij het betoncasco klaar hebben, verwijderen we het dakje en de deur van de meterkast. Omdat de kasten beschermd moeten zijn tegen weersinvloeden en eventuele vandalen, is de constructie in de bouwfase verzwaard en hebben ze stevig hang- en sluitwerk. Deze onderdelen gaan terug naar de timmerwerkplaats voor hergebruik. De meterkasten in de woningen worden voorzien van standaard onderdelen.”

Voordelen in de winter

Groot voordeel voor de bouwer is dat de eigen installateur ook een kastje op de aansluitingen kan zetten voor stroom, water en warmte. “Lijm, stucwerk, cementmortel en watergedragen verf kunnen gecontroleerder drogen, omdat we de verwarmingsradiatoren meteen ophangen. Vooral in de winter biedt dit veel voordelen. We hoeven geen kachels, stroomkastjes en kabels te huren, omdat alle voorzieningen aanwezig zijn. Bouwvocht kunnen we eerder en meer gereguleerd uit de woning stoken. Dit komt de kwaliteit van het werk ten goede. Bovendien hebben we binnen geen onwerkbare dagen meer.”

Verbeteringen

Sinds de eerste versie zijn aan de kast verschillende verbeteringen doorgevoerd. Het betreft zaken als het aantal schoren voor de verankering, het demontabele dakje en het aanbrengen van een ventilatierooster, dat tegelijk voor de stroomdraden kan worden benut. “De gedachte achter de meterkast is eigenlijk simpel, maar heeft best grote gevolgen voor het bouwproces. Zie het als een ei van Columbus. Als het aan ons ligt, wordt het principe bij alle projecten toegepast. Helaas zijn nog niet alle nutsbedrijven in het land daar eenduidig over.”

Een van de bezwaren van de nutsbedrijven is het zware materieel dat over het bouwterrein rijdt. Omdat kabels en leidingen al in een vroeg stadium zijn getrokken, ligt schade op de loer. “Onderlinge afspraken zijn cruciaal. Met paaltjes geven wij het nutstracé aan, zodat we hierop zware lasten kunnen vermijden.”

Vorstwerende maatregelen

Ook moeten er vorstwerende maatregelen worden getroffen voor de waterleidingen. “Dat is echter vrij simpel op te lossen, zonder dat dit veel extra kosten met zich meebrengt.” Omdat de meterkast de definitieve meters heeft, moet die ook extra worden beschermd tegen bijvoorbeeld beton, lijm en mortels. In een deel van het noorden zitten alle partijen volgens Aikes inmiddels op dezelfde lijn en zien zij de voordelen van de nieuwe bouwsystematiek. Op andere plekken in het land moet er nog flink wat water door de Rijn stromen.

Het project in Assen leent zich in ieder geval uitstekend voor de pilot. Alle voorwaarden zijn aanwezig om de prefab-meterkasten te plaatsen. Van Wijnen is zelf projectontwikkelaar voor ruim driehonderd woningen in de nieuwbouwwijk Diepstroeten, waar in totaal 428 koophuizen worden gerealiseerd. “Het zijn allerlei verschillende soorten woningen met een koloniale landelijke sfeer. De meterkasten worden in verschillende fases gerealiseerd, afhankelijk van de verkoop.”

Aikes verbaast zich niet over het feit dat het experiment in de bouw met interesse wordt gevolgd en inmiddels navolging krijgt. “Als aannemer hebben we veel profijt van deze werkwijze. Natuurlijk zijn we in het begin nog steeds wel afhankelijk van het weer, maar kunnen nu wel opleveren als het vriest. Dat kan zomaar een week of meer schelen.”

Dove timmerlieden maken meterkasten

De meterkasten van Van Wijnen Noord worden gemaakt bij timmerfabriek De Verbinding in Groningen. Hier werken dove timmerlieden, die door deze handicap moeite hebben op de reguliere arbeidsmarkt. “Voor ons is het ook een stukje maatschappelijk verantwoord ondernemen”, legt hoofduitvoerder Erik Aikes van Van Wijnen uit. “We hebben de tekeningen afgeleverd en De Verbinding heeft een stukje vakwerk geleverd en kostentechnisch is het ook zeer interessant.”