In ‘De Bouwpraktijk’ kan ieder die dat wil snuffelen aan verschillende disciplines in de bouw. In Capelle aan den IJssel en Barendrecht blijken het vooral asielzoekers die instromen. Julia Westerhout, Geoffrey Westerhof en Simone Koot genieten ervan als iemand na twaalf weken een contract met een goed salaris aangeboden krijgt. En dat gebeurt geregeld!
Social return. Het is een term die veel bedrijven kennen en waar ze op zich ook wel achter staan, maar die in de praktijk nogal weerbarstig is. Dat was ook de ervaring van Team ERAflats, een samenwerking van ERA Contour en Smits Vastgoedzorg voor de renovatie van de grote aantallen ERA-flats in Rotterdam en omgeving. Hier en daar een ‘integratieprojectje’ leverde in de praktijk gewoon niets op en bleek eigenlijk zonde van de tijd en de moeite, terwijl de sector ondertussen wel dringend behoefte heeft aan instroom.
Toen Jeroen Eijkelboom van ERA Contour in gesprek kwam met Simone Koot van Menskracht besloten ze het anders te gaan doen. “We hebben toen gekozen voor het proeftuin-concept. Dat is op zich niet nieuw en wordt in andere branches ook gedaan, maar we hebben het hier wel doorontwikkeld”, vertelt Simone. Zij trekt deze kar samen met Julia Westerhout en Geoffrey Westerhof, die vanuit ERA Contour als praktijkbegeleider fungeert. “Met z’n drieën vormen we een team dat er eigenlijk bijna 24/7 mee bezig is. Geoffrey stuurt bijvoorbeeld op zondagavond altijd een bericht over de komende week, maar als deelnemers problemen hebben weten ze ons ook buiten werktijden te vinden”, kenmerkt Simone de betrokkenheid. Die gaat dus veel verder dan het aanbieden van een leerplek.
Lessen van De Bouwpraktijk in de praktijk
Een van de bijzonderheden aan De Bouwpraktijk is dat die vanaf het eerste begin volledig geïntegreerd is in de praktijk van de bouw. De loods waarin de lessen plaatsvinden – inclusief taallessen en VCA – staat op het bouwterrein en de praktijklessen worden gegeven door mensen die zelf ook op deze bouw werken. Na een introductieperiode lopen de deelnemers ook in de praktijk mee op dezelfde bouw met dezelfde mensen en bedrijven. De renovatie van ERA flat de Schermerhoek in Capelle aan den IJssel leende zich daar ook voor omdat dat een langlopend project was. Daar draaiden al drie trajecten. Daarvoor draaide er één bij een ERA flat in Ommoord en inmiddels is in Barendrecht eenzelfde opzet gestart, in samenwerking met het TBI Praktijkfonds.
Simone: “We werken met open hiring. Veelal komen mensen binnen via gemeentes, maar ook via via. We hebben zelfs mensen die al in de schoonmaak en in de horeca werkten. We kijken niet naar hun cv. Ze moeten wel fysiek in staat zijn voor een baan in de bouw en enigszins Nederlands kunnen verstaan, want de lessen zijn in het Nederlands.”
12 weken opgedeeld in drie fasen
Het traject van De Bouwpraktijk duurt twaalf weken, met een duidelijke onderverdeling in drie fasen. De eerste vijf weken vormen de oriëntatiefase. Daarin zit de VCA-cursus, maar ook een les over asbest en zelfs een les over financiën, want wat betekent het om een salaris te krijgen in Nederland? Belangrijkste onderdeel is echter dat de deelnemers vier keer anderhalf uur per dag les krijgen in de diverse facetten van de bouw: schilderen, timmeren, ventilatie, installatie, tegels zetten etc. En dat zo praktisch mogelijk. Geoffrey, die zelf ook timmerles geeft: “Het is vooral praktisch leren. Maar we werken bijvoorbeeld wel vanaf tekening om houtafmetingen te bepalen en te zagen.” Die lessen worden behalve door ERA Contour en Smits Vastgoedzorg ook verzorgd door mensen van onderaannemers. “Sommigen vonden dat eerst wel wat lastig. Het zijn geen docenten. Maar we begeleiden en helpen ze er ook bij. Belangrijk is dat ze hun eigen vak aan de man brengen”, zegt Simone. “Vooral affiniteit met de doelgroep is daarbij heel belangrijk”, vult Julia aan.
Belangrijk in deze fase is ook het ‘werkfit’ krijgen van de deelnemers: op tijd komen; tijdig communiceren over afwezigheid door bijvoorbeeld een doktersafspraak etc.
Specialisatie kiezen
Na deze vijf weken weten de deelnemers als het goed is wat ze leuk vinden en mogen ze kiezen met welke discipline ze mee gaan lopen. Simone: “Door de open hiring weten we dus nooit wie we binnen krijgen en we weten dus ook niet wat ze gaan kiezen. Maar in de praktijk spreidt zich dat mooi over de deelnemende bedrijven. Ook de deelnemers van dit derde traject bij De Schermerhoek waren redelijk gelijkelijk verdeeld over Smits Vastgoedzorg, ERA Contour, Mampaey Installatietechniek, Bevico (ventilatie), Giesbers, Stadi, Croonwolter&dros, De Tombe & Karel en Bouwplein.”
“Die spreiding is ook nodig voor de kans op een contract, want bedrijven kunnen niet heel veel leerlingen tegelijk laten instromen. Soms moet je daar ook wel wat in sturen. Voor vakken als timmeren, elektra, installatie en loodgieterswerk moet je BBL gaan doen en dan heb je wel een bepaald taalniveau nodig. Vakken als slopen, ventilatie en tegelzetten kun je in de praktijk leren, zonder MBO-opleiding. Sommige deelnemers willen echt een diploma halen omdat ze weten dat dat in Nederland belangrijk is; anderen zijn bijna niet naar school geweest en zien dat helemaal niet zitten. De Bouwpraktijk is inmiddels wel erkend als officieel leerbedrijf en aan het eind krijgen de deelnemers een praktijkverklaring MBO 1.”
Aan het eind van het traject hebben Simone en Geoffrey een uitstroomfase toegevoegd. Simone: “Die hadden we eerst niet, maar een contract krijgen blijkt niet vanzelf te gaan. We zien dat deelnemers maar ook bedrijven daar hulp bij nodig hebben.”
‘Taal blijft lastig’
Het verschil in niveau en achtergrond blijkt wel bij de afsluiting van deze derde ronde bij De Schermerhoek. Zo had Halefom eerder al zijn VCA-diploma gehaald en wist hij bij voorbaat ook al dat hij schilder wilde worden. “Ik heb twee jaar als schilder bij de Bouwacademie gewerkt, maar dat stopte in 2021 door corona. De Bouwpraktijk was een goede opstap om aan het werk te komen. Ik heb alle vakken hier wel gevolgd, maar ik wist al dat ik schilder wilde worden. Als schilder zie je wat je doet. Als je klaar bent, heb je resultaat. Ik heb bij de Bouwacademie vooral buiten geschilderd en hier bij Smits Vastgoedzorg vooral binnen. Schuren, gronden, aflakken heb ik allemaal gedaan. Ik wil ook alles kunnen. Die basis is er nu wel. Maar de taal blijft lastig.” Halefom krijgt nu een contract aangeboden via Meestersgilde.
Maher gaat aan het werk bij Bevico als servicemonteur in de ventilatietechniek. “Ik ben hier gekomen via de gemeente Rotterdam en heb hier veel ervaring op gedaan. Ik kwam eigenlijk om tegelzetter te worden. Daarna werd het loodgieter, maar het is dus ventilatie geworden. Dat is fysiek ook minder zwaar. En je mag installaties programmeren met de computer. Dat nadenken vind ik leuk. En nu mag ik dus straks bij mensen thuis langs om installaties te resetten en dergelijke.”
Universitaire opleiding
Mohamad heeft zelfs een universitaire opleiding elektrotechniek afgerond in Syrië. Zijn diploma is in Nederland erkend op hbo-niveau. Toch had hij De Bouwpraktijk nodig om aan de slag te komen. “Ik ben hier gekomen via Werkplein. Ik heb alle vakken gevolgd bij De Bouwpraktijk, maar ik wist al dat ik elektricien wilde worden. Het vak is grotendeels hetzelfde als in Syrië. Alleen letten ze hier veel sterker op de juiste draadkleur. In Syrië wordt dat veel meer door elkaar gebruikt. Voor mij was vooral de taal een probleem. De taallessen waren dus belangrijk, maar ook het VCA-diploma. Dat helpt bij solliciteren. Ik ben blij dat ik dit heb mogen doen. Nu mag ik aan het werk bij Croonwolter&dros en MBO opleiding niveau 3 volgen. Ik ga daar gewoon alles doen als elektricien en ik hoop op een mooie toekomst.”
Succesverhalen van De Bouwpraktijk
Geoffrey en Julia vertellen natuurlijk graag de succesverhalen. Ze genieten er ook oprecht van als ze iemand een contract krijgt aangeboden, liefst met een mooi salaris. “Maar er vallen ook mensen af. Toch kan ook dat een positief verhaal zijn. Soms blijkt er bijvoorbeeld schuldenproblematiek te zijn of ander leed achter de voordeur, wat bij de diverse instanties nog niet bekend was. Dan kunnen mensen verder geholpen worden. Of ze zien dat een baan in de bouw niets voor hen is, maar zijn wel geactiveerd en zoeken zelf elders een baan. Dat komt allemaal voor.”
Simone: “We werken vanuit de gedachte van inclusie. Deelnemers kunnen hier werken aan hun talenten. We willen ze hiermee een eerlijke kans bieden om aan het werk te komen, in een sector waar instroom hard nodig is. De nieuwbouw hapert nu even, maar we verwachten dat er volgend jaar weer een groot tekort aan mensen is. De Bouwpraktijk helpt om hiervoor de juiste mensen te vinden en om de bouwplaats inclusiever te maken.”
De Bouwpraktijk was eerder al Best Practice van Bewuste Bouwers en is ook winnaar van de Bouw en Infra Inclusief Award in de categorie grootbedrijf. De award is een prijs van Koninklijke Bouwend Nederland om initiatieven op het gebied van diversiteit en inclusie in de bouwsector zichtbaarder te maken. De uitreiking van de Bouw en Infra Inclusief Award vindt plaats op donderdag 11 april 2024.
Discussie zien we graag op Aannemervak, maar wel met respect voor elkaar. Wij vragen daarom om onder volledige naam te reageren. Lees onze andere regels voor discussie hier. Met het plaatsen van een reactie verklaart u zich akkoord met deze regels.