Garantie geven op energieprestatie

Nul-op-de-meter garanderen. Bloemendal Bouw deed het met behulp van de EnergiePrestatieGarantie van BouwGarant. Directeur Jan Costa geeft tekst en uitleg: “Wat ik niet wil, is een discussie of een hoger uitgevallen rekening te wijten is aan gebouwgebonden energieverbruik, of komt omdat de bewoner ineens langer is gaan douchen.”

Energiebesparende renovaties en duurzame opwekking. Bloemendal Bouw heeft er al jarenlange ervaring mee. Spouwmuren isoleren, zonnepanelen plaatsen – het Leusdense bouwbedrijf doet het allemaal. Als deelnemer aan 033Energie zijn in samenwerking met andere bedrijven en instellingen uit de gemeente Amersfoort – aannemers, installateurs, de bank, architecten, opleidingsbedrijf Bouwmensen, een Centrum voor duurzaam bouwen – al allerlei energiebesparingstrajecten doorlopen. “De regelingen Blok-voor-blok en Alle lichten op groen vanuit Energiesprong, hebben we hier als eerste afgerond. Er zijn in de gemeente al 5000 woningen verduurzaamd”, zegt Costa. “Niet alleen zijn we aan het verduurzamen, we leiden via Bouwmensen ook direct jongeren op die we een baan kunnen aanbieden.”

Win-win dus, daar in Amersfoort. Een huidig traject waarin Bloemendal Bouw zich met 033Energie bevindt, is het nul-op-de-meter maken van twaalf modelwoningen, een project dat wordt gesteund met subsidie vanuit Economic Board Utrecht in samenwerking met de Provincie Utrecht. Ook hierbij zijn hbo’ers, mbo’ers en leerlingen van Bouwmensen betrokken. Verschillende consortia van bedrijven nemen elk een aantal van die woningen onder handen. Costa heeft met Bloemendal Bouw voor een jarendertigwoning en een jarenzeventigwoning getekend.

Ontwikkeling, voorlichting, financiering

De opdracht in dit traject is: een product-marktcombinatie aanbieden. Dat wil zeggen: consortia ontwikkelen niet alleen een modelwoning, maar organiseren ook voorlichting in de wijk, regelen de financiering, geven garantie en houden rekening met gezondheidsaspecten en het milieu. “Nul-op-de-meter is maar één doel”, zegt Costa. “Het is jammer dat er zoveel focus ligt op die energierekening. Neem de jarendertigwoning aan de Hunzestraat die we hebben gerenoveerd. Daar zat alleen al voor 25.000 euro aan achterstallig onderhoud in. Het dak was slecht, de kozijnen op en de vloer verrot. Dat huis wordt ook gewoon meer waard.”

Costa zet bij energiebesparende renovaties in op no regret-maatregelen. Naar nul-op-de-meter is het doel en dat mag ineens, maar dat hoeft niet. De doorsnee particuliere bewoner investeert niet zo snel 40.000 euro. Maar, zo is de insteek, als een bewoner op een natuurlijk moment een investering doet – omdat het dak aan vervanging toe is bijvoorbeeld – dan is het zaak om het ook in één keer goed te doen en niet na een aantal jaren tot het inzicht te komen dat het nét niet voldoet. Vandaar no regret, dus.

EnergiePrestatieGarantie

De modelwoning uit de jaren dertig is evenwel grondig aangepakt en voor 55.000 euro helemaal nul-op-de-meter gemaakt, wat wordt gegarandeerd met behulp van de EnergiePrestatieGarantie van keurmerk BouwGarant, waarbij Bloemendal is aangesloten. Die garantie is vorig jaar geïntroduceerd en bevindt zich nu nog in de pilotfase. Costa is met Bloemendal Bouw een van de eerste bouwers die hem heeft ingezet.

Hoe werkt het? Costa legt uit: “We maken allereerst een plan met de klant. Wat wil hij of zij? Vervolgens gaan we doorrekenen wat dat betekent voor het energieverbruik. Welk deel van de energie betreft het verbruik van de woning en welk deel is te wijten aan bewonersgedrag? Daaraan rekenen we met de PHPP. Dat is niet verplicht, maar wel het meest nauwkeurig om de gedragscomponent te tackelen. Wat ik namelijk niet wil, is een discussie of een hoger uitgevallen rekening te wijten is aan gebouwgebonden energieverbruik, want dan heb ik dus iets fout gedaan, of komt omdat de bewoner ineens langer is gaan douchen.”

BouwGarant toetst deze plannen vervolgens. Hiervoor heeft het keurmerk een samenwerking met Keurhuis en PlanGarant. Ook tijdens de uitvoering en bij oplevering zijn er controles, onder meer een blowerdoortest om te kierdichting te meten. Over deze controles bij de uitvoering maakt Costa zich totaal geen zorgen. “Bij Bouwmensen ligt zo’n ultrasoon geluidscanner waarmee je kieren kunt opsporen tijdens de uitvoering en het dus in één keer goed kunt doen. Door onze samenwerking binnen 033Energie kunnen wij daar ook weer gebruik van maken.”

Monitoring nul-op-de-meter

Voor de jarendertigwoning is het energieverbruik berekend op 5300 kWh, verdeeld in 3000 kWh voor gebouwgebonden energie en 2300 kWh voor de bewoners. De garantie geldt voor tien jaar. Na oplevering wordt er gemonitord. BouwGarant vereist daarom een slimme meter die inzicht geeft in verbruik, zodat de organisatie mee kan kijken. Dat evalueren zal na een jaar gaan gebeuren (begin 2017). “Wij kunnen als bouwer ook inloggen op de portal van de leverancier van de zonnepanelen en precies zien wat ze opwekken, zelfs per paneel”, zegt Costa. Tot nu toe loopt dat volgens verwachting. “Wel sturen we her en der nog wat bij en geven we voorlichting. Het werd eerst te snel te warm in de woning, vandaar dat we het lagetemperatuursysteem twee graden lager hebben gezet, op 35 graden Celsius.”

Mocht bij de evaluatie blijken dat bewoners ineens meer verbruiken dan vooraf berekend, dan wordt gekeken waar de oorzaak ligt. Komen bewoners en bouwer er niet uit, dan wordt er een energiecoach en eventueel een bouwkundige aangesteld die gaan onderzoeken waar de hogere rekening vandaan komt. Heeft de bouwer een fout gemaakt, dan dient het bouwbedrijf te zorgen voor een adequate oplossing. Kan het bouwbedrijf zijn verplichtingen niet nakomen, dan zorgt de garantie van BouwGarant ervoor dat de problemen worden opgelost of dat er een schadevergoeding wordt uitgekeerd.

Maatregelen – bouwkundig

• Vloer: VBI Renovatievloer
• Gevel: buitengevelisolatie (180 mm) plus steenstrips (4 mm)
• Dak: nieuw dak met 23 pv-panelen (indaksysteem Solrif met Velux-dakraam)
• Verbeterde kierdichting
• Daar waar nodig nieuwe kozijnen en alle draaiende delen vervangen in de kozijnen
• Riolering vervangen
• Keukenvloer vervangen
• Trap, toilet en badkamer verplaatst (nieuwe indeling)

Maatregelen – installaties

Voor verwarming en warm tapwater zorgt een lucht-waterwarmtepomp in combinatie met een buffervat van 300 liter waarvan het water op circa 50 graden C wordt gehouden (één keer per week gaat deze naar 65 graden C i.v.m. legionella), plus een extra buffervat van 50 liter op 35 graden C voor de LTV. Voor de warmteafgifte in de woning zorgen lagetemperatuurradiatoren (Jaga Low H2O). In die radiator zit ook een CO2-meter die naar behoefte verse lucht van buiten haalt.

Consortium nul-op-de-meter

Deze samenwerkende bedrijven hebben in het consortium het concept ontwikkeld voor de jarendertigwoning:

• Dutch Heatpump Solutions
• Houtindustrie Amersfoort
• Dieter Detling-architect
• Bloemendal Bouw
• Velux
• Sto
• Rabobank
• Seinen Projectontwikkeling
• Consolis VBI
• Zonnecomfort
• Warmteplan
• Jaga

Na de jarendertigwoning heeft Bloemendal Bouw inmiddels ook de jarenzeventigwoning gerenoveerd tot nul-op-de-meter en opgeleverd.