Op 11 juli jl. nam de Eerste Kamer de motie-Crone aan waarin verzocht wordt de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) op te schorten. In zijn daaropvolgende Kamerbrief dd. 17 juli jl. geeft demissionair minister Hugo de Jonge aan vast te houden aan 1 januari 2024 als datum waarop de Wkb in werking treedt. Omdat hij geen tekort aan kwaliteitsborgers voorziet, is er geen reden om alsnog een terugvaloptie voor verbouwactiviteiten in te voeren.
De zorgen van senatoren Ferd Crone (GroenLinks-PvdA) en Eric Kemperman (BBB), die aanleiding waren tot het indienen van de motie, betreffen onder meer het mogelijke gebrek aan kwaliteitsborgers per 1 januari 2024 en het ontbreken van een ’terugvaloptie’. “We willen dat deze punten worden opgelost”, aldus Crone. “Zo niet, dan kunnen we niet op 1 januari beginnen met de Wkb.”
Demissionair minister De Jonge waarschuwde dat de Wkb uitstellen niet zal gaan zonder grote gevolgen, omdat de Wkb en de Omgevingswet met elkaar vervlochten zijn. Als enige optie noemde de demissionair minister het uitstellen van de Wkb voor verbouwingen binnen gevolgklasse 1.
‘Voldoende kwaliteitsborgers’
Naar aanleiding van de motie heeft De Jonge bij de Vereniging Kwaliteitsborging Nederland (VKBN) een uitvraag gedaan naar het meest actuele aantal beschikbare kwaliteitsborgers bij VKBN, stelt hij in zijn Kamerbrief. “VKBN heeft het eerder bij mij bekende feit van voldoende kwaliteitsborgers herbevestigd”, aldus De Jonge. Komend jaar zal de demissionaire minister het aantal kwaliteitsborgers tevens door een onafhankelijk bureau laten onderzoeken. “De VKBN heeft aangegeven hier graag aan mee te werken.”
De Jonge verwacht dat in de eerste drie maanden van 2024 “een beperkt beroep wordt gedaan op kwaliteitsborgers voor nieuw op te starten trajecten. Vanaf april/mei 2024 wordt een toename in de capaciteitsbehoefte verwacht omdat projecten met een voorbereidingstijd van drie maanden vanaf dat moment tot uitvoering komen, waarna de behoefte verder toeneemt naarmate initiatiefnemers meer nieuwe projecten onder kwaliteitsborging starten.” Onderstaand diagram geeft weer hoe de capaciteitsbehoefte zich volgens de demissionaire minister naar verwachting zal ontwikkelen.
Monitoring kwaliteitsborging
De Jonge zegt toe de monitoring op een aantal punten te intensiveren. Jaarlijks zal een monitoringsrapportage met de Eerste Kamer worden gedeeld, waarin zal worden ingegaan “op de kosten- en tariefontwikkeling van kwaliteitsborging alsmede de beschikbaarheid van voldoende kwaliteitsborgers voor verschillende bouwactiviteiten. Er zal worden stilgestaan bij effecten voor de consument en effecten voor het midden- en klein bedrijf.”
Gevolgklassen 2 en 3 later
De Jonge heeft in overleg met VNG besloten om vanaf datum inwerkingtreding gevolgklasse 1 een periode van vijf jaar uit te trekken “om partijen voldoende tijd te geven om de werkwijze van het nieuwe stelsel goed te kunnen borgen in de organisaties en een gedegen voorbereidingstijd op nadere gevolgklassen te geven.” Dat betekent dat gevolgklassen 2 en 3 op zijn vroegst vijf jaar na inwerkingtreding van gevolgklasse 1, en niet eerder dan in 2029, worden ingevoerd.
Geen terugvaloptie verbouwactiviteiten
In juni concludeerde De Jonge dat zowel verbouw als nieuwbouwactiviteiten in één keer in werking kunnen treden onder gevolgklasse 1, en dat er geen aanleiding is om gebruik te maken van een ’terugvaloptie’ (verbouw onder het oude stelsel laten vallen bij onvoldoende kwaliteitsborgers). Naar aanleiding van de motie heet De Jonge nogmaals “het gesprek gevoerd met de meest betrokken partijen over deze terugvaloptie.” VNG, Aannemersfederatie Nederland en de VKBN zien graag volledige inwerkingtreding van gevolgklasse 1, Bouwend Nederland staat “er genuanceerder in”.
Aangezien De Jonge geen tekort aan kwaliteitsborgers voorziet, ziet hij “geen reden om verbouwactiviteiten later onder gevolgklasse 1 onder te brengen”. De Wkb zal bij inwerkingtreding daarom van toepassing zijn op alle bouwactiviteiten die vallen onder gevolgklasse 1.
Geen uitstel inwerkingtreding WkB
Ten slotte stelt De jonge dat uitstel van de Wkb “onverantwoorde en onnodige” risico’s met zich mee zou brengen voor een zorgvuldige invoering, met bijkomende kosten voor alle partijen voor iedere periode van uitstel. “Dit zou ernstige gevolgen hebben voor de uitvoeringspraktijk, die behoefte heeft aan tijdige duidelijkheid en rechtszekerheid over de datum van inwerkingtreding.”
Wkb Actueel
De Wkb moet de positie van de (particuliere) opdrachtgever ten opzichte van de aannemer verbeteren. Dat vermindert faalkosten en verbetert de bouwkwaliteit en het bouwtoezicht. Dat is win-win! Maar hoe schakel je nu soepel over van het traditionele bouwtoezicht naar bouwen onder kwaliteitsborging? Dat leer je tijdens de compacte online cursus Wkb actueel van Online Bouw Academie.
Discussie zien we graag op Aannemervak, maar wel met respect voor elkaar. Wij vragen daarom om onder volledige naam te reageren. Lees onze andere regels voor discussie hier. Met het plaatsen van een reactie verklaart u zich akkoord met deze regels.