Bestaande woningen moeten sneller, dunner, betaalbaarder en zonder overlast voor bewoners worden (na-)geïsoleerd. En isolatiewaardes moeten nog beter om met een lage aanvoertemperatuur een woning te verwarmen. In hoeverre voldoet de nieuwe generatie isolatiemethodes aan deze wensen? Diverse fabrikanten en verwerkers van innovatieve spouw- en gevelisolaties gaven tijdens een webinar van TKI Urban Energy een kijkje in de keuken.
Willems Vastgoedonderhoud liet tijdens de digitale bijeenkomst in kader van de reeks spijtvrij na-isoleren doorschemeren dat er wat isolatiesnelheid betreft behoorlijk wat werk aan de winkel is. Er moeten 1000 woningen per dag in Nederland worden geïsoleerd om te voldoen aan de klimaat- en energieneutrale doelstelling van het Rijk in 2050. Willems Vastgoedonderhoud kwam in 2020 niet verder dan 838 verduurzaamde woningen per jaar tijdens het grootonderhoud. Uiteraard maakte na-isolatie deel uit van de werkzaamheden. Slechts een druppel op een gloeiende plaat als er in totaal in Nederland 1000 woningen per dag na-geïsoleerd moeten worden.
Sander Willems van Willems Vastgoedonderhoud
‘Na-isoleren van woningen gaat nu gewoon te langzaam’
“Het gaat gewoon te langzaam”, stak Sander Willems, directeur bouwkundig en energetisch onderhoud, zijn mening niet onder stoelen of banken. “Voor deze verduurzamingsoperatie hebben we 1,5 tot 2 jaar werkvoorbereiding nodig gehad en 1 jaar uitvoering. De opschaling gaat echt mondjesmaat. Er is heel veel input nodig om op te starten; denk aan regelgeving omtrent flora en fauna, instemming van de bewoners, het vergunningentraject…. Willen we naar een continue stroom van woningverduurzaming dan moet er langdurig en efficiënter worden samengewerkt tussen woningcorporaties en vaste bouw -en ontwerppartners.”
Daarnaast blijken huidige isolatiemethodes hindernissen op te werpen. Woningcorporatie Portaal, die in 2019 met de Isolatie-uitdaging de sector prikkelde om met innovatieve methodes op de proppen te komen, klaagde over het gebrek aan betaalbare, hoogwaardige, snelle en overlastarme isolatie-oplossingen. De corporatie eiste in de prijsvraag een slimme gevelisolatie met een hoge isolatiewaarde die een lage temperatuurverwarming (50 graden of minder) mogelijk maakt. Verder mocht de isolatie niet dikker zijn dan 30 mm en moest de isolatie met relatief weinig overlast in één dag worden aangebracht.
Vloeibare aerogel
Prenova met de Isowall en Takkenkamp Isolatie met Airofill Wall Insulation behoorden in 2019 tot de inschrijvers, maar schopten het niet tot de finale. Ze mochten hun oplossing pitchen tijdens het webinar van TKI Urban Energy. Laatstgenoemde isolatie-oplossing met vloeibare aerogel kwam al aan bod in de meest recente uitgave van Aannemer. Airofill is bedoeld als na-isolatie van al met wol geïsoleerde spouwmuren om de Rd waarde van 3,20 m2 K/W te bereiken. Het systeem kan sowieso in één dag zonder overlast worden aangebracht, omdat de verwerker de slurry door middel van boorgaten in de buitengevel in de spouwmuur giet. Qua isolatiewaarde zit het wel snor met deze vloeibare aerogel, want het materiaal heeft een warmtegeleidingscoëfficiënt van slechts 0,020 Wm2K en daarmee presteert het goed ten opzichte van de traditionele isolatiematerialen.
Klikbaar prefab systeem
De Isowall, bedacht door de bouwkundige ingenieursbureaus VDNDP en Alcedo en afbouwbedrijf Prenova uit Enschede, is een nieuw geïntegreerd isolatie- en afbouwsysteem om sneller en makkelijker van binnenuit woningen na te isoleren. De wandbekleding met een kern van MDF en melamine bovenlaag bestaat uit klikbare panelen en kan op maat worden gemaakt (maximaal 1000 mm breed en 3050 mm hoog). Mede dankzij de klikbaarheid en de prefabricage geschiedt de montage in één dag. Het isolatiemateriaal bestaat uit steenwol van Rockwool met een dikte variërend van 30 tot 140 mm, waardoor R-waarden van 1,36 tot 6,45 haalbaar zijn. Door de exacte maatvoering van het element kan volgens eigenaar David Dorenbos van Prenova de opdrachtgever circa 20% op de kosten van na-isolatie besparen ten opzichte van traditionele isolatiemethodes.
Forse energiereductie
Last but not least mocht manager marketing en business development Joost Vosmer van PXA haar Isobooster pitchen. Dit product bestaat uit meerdere lage reflecterende PET-folie, omgeven door LDPE luchtkussenfolie. Het bedrijf kwam met een heus nieuwtje: meerjarige monitoring van het isolatiesysteem in vakantiewoningen op een Zeeuws vakantiepark levert volgens PXA een rooskleurig resultaat op: meer dan 45% energiereductie ten opzichte van de traditionele standaard isolatiematerialen.
Een ander logistiek voordeel van deze isolatiemethode is het geringe materiaalvolume, waardoor minder transport nodig is en er sneller meters gemaakt kunnen worden. Gezien de grote kwantitatieve isolatie-opgave bepaald niet onbelangrijk.
Overigens kwam Toine Wassing van Bluedec, de leverancier van aerogel isolatie, aan het einde van het webinar met een interessante belofte: Bluedec zou in staat zijn om met een nieuw concept 10.000 woningen per jaar met dit product te kunnen isoleren. De aerogel deken is samengesteld met de gipsplaat waardoor de afbouwer het geheel als een voorzetwand kan plaatsen tegen de bestaande buitengevel. Volgens Wassing is het binnenisolatiesysteem recyclebaar vanwege de mechanische bevestiging.
Winnaar van de Isolatie-uitdaging
De dunne, makkelijk en snel verwerkbare en milieuvriendelijke natuurlijke isolatiematerialen zijn volop in ontwikkeling. Ze konden tijdens het webinar uiteraard niet allemaal aan bod komen. De winnaar van de Isolatie-uitdaging – het External Wall Systeem van Volker Wessels en Comfort Company – is volop bezig met een doorontwikkeling van het buitenisolatiesysteem.
De dunne stalen sandwich gevelpanelen worden industrieel vervaardigd en tegen het buitenblad gemonteerd. Daarvoor is de bestaande spouw volgeschuimd en ter versteviging voorzien van ankers. De montage geschiedt binnen een dag direct vanaf de vrachtwagen, waardoor er geen hinder is voor bewoners en de kosten relatief laag zijn voor woningcorporaties. Met een totale isolatiedikte van slechts 20 mm is een Rc van minimaal 3 haalbaar, onder meer bereikt door de lage lambdawaarde van 0,017 Wm2K.
Lees ook | Isolatie van woningen: dit moet je weten
‘Niet in de laatste plaats ventileren’ staat in de aankondiging. Daarna geen aandacht meer voor ventileren. Een duurzame woning is een veilige, gezonde en comfortabele woning met een lage/geen milieubelasting. De uitdaging is dat er nog veel woning moeten worden verduurzaamd én dat dit in 1 x goed gebeurt met een integrale visie/aanpak op een echte duurzame woning.