Bouwbedrijf draait succesvolle pilot met drukpalen

Met drukpalen – het drukken van funderingspalen – hebben aannemers een alternatief voor heien of boren. Funderingsspecialist IJB Groep uit Lemmer heeft de speciale machine uit China naar Nederland gehaald. Bouwbedrijf Lont uit Sint Annaparochie draaide een succesvolle pilot met een nieuwbouwproject in Harlingen. “Binnenstedelijk meer mogelijkheden dankzij deze techniek.”

Een speciaal ontwikkelde machine, van het Chinese T-Works, drukt de geprefabriceerde funderingspalen de grond in. Het hydraulisch aangedreven apparaat heeft een speciale drukunit waarin de palen met klemmen worden vastgepakt. Geluidsarm en trillingsvrij gaan ze de grond in. “IJB Groep heeft in het land al een aantal projecten met de speciale machine gedraaid”, vertelt projectleider Anne Hijma van Bouwbedrijf Lont. De beide bedrijven werken onderling veel samen. “Voor 95 procent van onze projecten gaan funderingspalen van IJB de grond in. Omdat het bedrijf in Lemmer zit, wilden ze ook graag de mogelijkheden in het noorden laten zien. Ons werd naar een geschikt project gevraagd.”

Trillingen ongewenst

In Harlingen zijn uiteindelijk in twee fases palen de grond in gegaan. Voor twaalf appartementen werd er geboord, voor veertien zijn de ‘drukpalen’ gebruikt. In totaal gaat het om ruim zestig stuks met een vierkante doorsnede van 29, 32 en 35 centimeter, die in vier dagen zijn gedrukt. “Vanwege omliggende bebouwing zijn trillingen ongewenst. Bovendien ligt het plan dicht bij de Waddenzee.”

Volgens Hijma wordt er de laatste jaren in toenemende mate voor gekozen om te boren. “Het risico met traditioneel heien is dat je abrupt moet stoppen als de trillingsmeters te hoge waarden aangeven. Het zijn kosten die je kunt voorkomen.”

Boren gaat echter ook niet altijd goed en is niet overal mogelijk. De opties zijn in Europa naast heien en boren opgedroogd. “Een nieuwe funderingsmethode is daarom voor ons interessant. Bijzonder is dat in China drukpalen veel worden toegepast. Waarom deze methode niet eerder in beeld is gekomen in Nederland is voor mij een raadsel. Misschien denken we in de bouw over het algemeen nog wel te conservatief.”

Voorwaarden voor drukpalen

De bouwlocatie moet voor het nieuwe funderingsprincipe volgens Hijma aan drie voorwaarden voldoen. “De drukmachine weegt 350 ton. Dat is een gigantisch gewicht. Niet iedere bouwplaats is daarvoor geschikt. Zandgrond is natuurlijk het beste, maar de mate van sterkte is ook afhankelijk van wat er onder zit. Eventueel is afgraven en aanvullen met puin nog een optie.”

Tweede voorwaarde is de bewegingsruimte. “Als de machine de palen in het midden drukt dan heeft hij een omvang van zeven bij twaalf meter. Er bestaat wel de mogelijkheid om de palen op de kop te drukken, waardoor je met 3,5 meter minder ruimte toe kunt. Nadeel is echter dat je dan slechts de helft van de volledige capaciteit van 350 ton kunt benutten.” Laatste punt is de logistieke bereikbaarheid van de bouwlocatie. “De machine wordt in veertien diepladers vervoerd. Die kunnen niet door allemaal kleine steegjes. Er is bovendien een kraan nodig om de machine op te bouwen. Die hangt de contragewichten als fietstassen eromheen.”

Pionieren

De ervaringen met de klus in Harlingen ziet Hijma als pionieren. “Grote winst was hier dat er nog betonnen vloertjes van de oude bebouwing in de grond zaten. Met het ijzeren opzetstuk heeft de machine alles in de grond kapot gemaakt. De kraan hangt vervolgens de palen onder de drukunit, zodat die door de bestaande vloer naar beneden gaan. Van de aanwezigheid van deze vloeren wisten wij niets af. Achteraf gezien hebben we dus geluk gehad. Boren had hier niet gekund, zonder dat we de vloeren zouden moeten uitgraven en slopen.”

Hijma ziet ook andere voordelen van drukpalen. “Grond blijft op z’n plek liggen. We hoeven niets af te voeren. Met schone grond is dat overigens geen probleem, maar als je bijvoorbeeld tegen vervuilde grond aanloopt, dan is drukken toch een stuk aantrekkelijker ten opzichte van boorpalen. De grond kun je gewoon laten zitten.”

Ook is de schone bouwplaats een voordeel. “De machine is zelf wel een enorm gevaarte, maar loopt als het ware op vier poten van één bij zes over de locatie. Het gaat allemaal niet zo snel, maar een boorstelling staat op rupsen. Die vernielt meer in de puinlaag.”

Monitoren

Omdat de drukpaal een innovatie is in Nederland zijn constructeurs en controlerende instanties nog wat terughoudend. Zij zoeken naar garanties voor de draagkracht. “Zij zien de machine de palen de grond in drukken en vragen zich af wat dit nou weer is. Vroeger telden we de klappen, maar eigenlijk is het werken met drukpalen veel beter te monitoren.” Iedere paal wordt tijdens het aanbrengen proefbelast. Ook wordt er een registratie tijdens het aanbrengen gemaakt. Na afloop van het project worden gemeten indrukkracht en indruksnelheid uitgezet tegen de diepte, per paal. De data zorgen voor de zekerheid rond de gewenste draagkracht.

Interessante optie

Voor Bouwbedrijf Lont is er met de drukpaal een interessante funderingsmethode bijgekomen. “Prijstechnisch gezien is en blijft heien het goedkoopst. Als ik met economische ogen naar de toekomst kijk dan zie ik het de komende tien jaar niet gebeuren dat er geen heistellingen meer zijn. Het drukken van palen is qua prijs te vergelijken met de dpa-palen, die de grond in worden geboord.”

Hijma stelt dat geschikte projecten wel een bepaalde omvang moeten hebben. “Met in het werk gestort funderingswerk is dit natuurlijk wel een hele interessante optie. De machine drukt de palen er helemaal doorheen. Je kunt bestaande vloeren gewoon laten zitten.”

“Een nadeel is wel dat de ‘eerstepaalfeestjes’ natuurlijk niet zo spannend zijn”, lacht Anne Hijma. “Deze machine is, naast het standaard motorgeluid, gewoon stil. Het geeft voor de omgeving geen overlast. Het drukken is daarom niet zo spectaculair als heien. Het opzetstuk is het laatste deel, maar wanneer moet je nu het standaard applaus geven? Voor je het weet staat de machinist al met zijn hand omhoog dat de paal de grond in is.”